શું ભારત રશિયા પાસેથી 25 ટકા ડિસ્કાઉન્ટ પર ક્રૂડ ઓઈલ ખરીદશે? પુતિનની ઓફરનો ભારતે આપ્યો આવો જવાબ

યુક્રેન યુદ્ધની વચ્ચે અમેરિકા સહિત ઘણા પશ્ચિમી દેશોએ રશિયા વિરુદ્ધ કડક પ્રતિબંધો લગાવ્યા છે અને અમેરિકાએ પણ રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઈલની આયાત પર પ્રતિબંધ લગાવી દીધો છે, જે બાદ તેલની કિંમતો ગગડી ગઈ છે. સમગ્ર વિશ્વમાં ખૂબ જ વધી રહી છે, પરંતુ આ દરમિયાન રશિયાની ઓઈલ કંપનીઓએ ભારતને સસ્તા ભાવે તેલ વેચવાની ઓફર કરી છે, પરંતુ શું ભારત સરકાર રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઈલ ખરીદવાની સ્થિતિમાં છે?

ભારત રશિયા તેલ કરાર

બિઝનેસ સ્ટાન્ડર્ડના સમાચાર મુજબ, યુએસ અને યુરોપિયન દેશોના પ્રતિબંધો પછી, રશિયાની મોટી ઓઇલ કંપનીઓ ભારતને તેલ ખરીદવા માટે નિરાશ દેખાઈ રહી છેઅને બમ્પર ઓફર કરી રહી છે.

બિઝનેસ સ્ટાન્ડર્ડના અહેવાલ મુજબ, ઘટનાક્રમથી વાકેફ સૂત્રોએ જણાવ્યું છે કે, રશિયન તેલ કંપનીઓ ભારતને જૂના બ્રેન્ટ ક્રૂડના ભાવપર 25-27 ટકા ડિસ્કાઉન્ટ ઓફર કરી રહી છે.

રોઝનેફ્ટ ઓઇલ કંપની ઓફર

રશિયન સરકાર દ્વારા સંચાલિત રોસનેફ્ટ ઓઈલ કંપની ભારતને ક્રૂડ ઓઈલ સપ્લાય કરતી સૌથી મોટી ઓઈલ કંપનીઓમાંની એક છે. ગયા વર્ષે ડિસેમ્બરમાં જ્યારેરશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન ભારતની મુલાકાતે આવ્યા હતા, ત્યારે રોસનેફ્ટ અને ઈન્ડિયા ઓઈલ વચ્ચે 20 મિલિયન ટન તેલની સપ્લાય માટે કરાર કરવામાંઆવ્યો હતો.આ કરાર હેઠળ રશિયન તેલ કંપનીએ નોવોરોસિસ્ક પોર્ટ દ્વારા ભારતને તેલ સપ્લાય કરવાની હતી.

રશિયન તેલ કંપનીઓ

બિઝનેસ સ્ટાન્ડર્ડ અખબારે સૂત્રોને ટાંકીને જણાવ્યું હતું કે, રશિયન ઓઈલ કંપનીઓએ ક્રૂડ ઓઈલની જૂની કિંમતો પર 25-27 ટકા સુધી ડિસ્કાઉન્ટ આપવાની ઓફર કરીછે.

રશિયન ઓઈલ કંપનીઓએ જણાવ્યું છે કે, 'જે ઓફર કરવામાં આવી છે તે આકર્ષક છે', પરંતુ રશિયાની ઓઈલ કંપનીઓની આ ઓફરનો લાભ ઉઠાવવો ભારત માટેઆસાન નથી.

જ્યારે, રશિયા પર લાદવામાં આવેલા પ્રતિબંધો પછી, ભારત માટે રશિયા પાસેથી તેલ આયાત કરવું સરળ નથી, કારણ કે યુક્રેન સંકટમાં ભારતની'તટસ્થ' નીતિને કારણે, ભારત પર અમેરિકા અને પશ્ચિમી દેશોનું ઘણું દબાણ છે અને ભારત તરફથી ભારત સરકારનો પક્ષ રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવાને લઈને ઘણીમજબૂરીઓ સામે આવી છે.

શું ભારત ઓફરનો લાભ લેશે?

રશિયન ઓઈલ કંપનીની ઓફર પર ભારતીય નાણાંમંત્રી નિર્મલા સીતારમણે જણાવ્યું છે કે, રશિયા પાસેથી ઓઈલ ખરીદવા પાછળ ઘણા પરિબળો જવાબદાર હોય શકેછે અને રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધની અસર તેલની કિંમતો અને ભારતના તેલ ખરીદીના પરિબળને અસર કરશે.

ભારતના નાણાંમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, છેલ્લા બે-ત્રણ દિવસમાં રશિયા દ્વારા તેલ ખરીદવા માટે અમુક પ્રકારની છૂટ આપી હતી. પરિબળોનું વજન કરવું જરૂરી છે.

રશિયાપાસેથી તેલ ખરીદવા માટે આપણને કોઈ બંદરની જરૂર પડશે, જ્યાંથી આપણે તેલ મેળવી શકીએ અને તેલ છે કે નહીં તે જોઈ શકીએ શું ઓર્ડર આપવાની આ પદ્ધતિવ્યવહારુ હશે અને શું તેમાં વીમા કવચ ઉપલબ્ધ છે?

ભારત પર તેલના વધતા ભાવની અસર

આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં કાચા તેલની કિંમતો પર નજર કરીએ તો ગયા વર્ષે 26 ઓક્ટોબરના રોજ તે પ્રતિ બેરલ 86 ડોલરના ભાવે વેચાઈ રહી હતી. આજના ભાવપ્રમાણે ઓઈલ કંપનીઓએ નુકસાનની ભરપાઈ કરવા માટે પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં પ્રતિ ડોલર લગભગ 52 પૈસાનો વધારો કરવો પડશે.

નવેમ્બરમાં ચૂંટણીપહેલા પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં છેલ્લે વધારો કરવામાં આવ્યો હતો, ત્યારે તે લગભગ 50 પ્રતિ બેરલ ડોલર મોંઘો થયો હતો. જો રાજધાની દિલ્હીની વાત કરીએ તોહાલમાં પેટ્રોલ 95.41 રૂપિયા પ્રતિ લીટર અને ડીઝલ 86.67 રૂપિયા પ્રતિ લીટરના ભાવે વેચાઈ રહ્યું છે. તે મુજબ કિંમતમાં 26 રૂપિયા પ્રતિ લીટરનો વધારો કરવાનુંદબાણ જોવા મળી શકે છે. કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો પર ઘણું નિર્ભર છે કે, તેઓ ગ્રાહકોને ટેક્સમાં રાહત આપે છે કે નહીં?

ભારત પર અમેરિકાનું દબાણ રહેશે

અમેરિકી પ્રતિબંધોને કારણે ભારતે ઈરાન પાસેથી તેલ ખરીદવાનું બંધ કરી દીધું હતું, જ્યારે ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે ઘણા સારા સંબંધો હતા અને ઈરાન પાસેથીતેલ ખરીદવું પણ ભારત માટે ઘણું સસ્તું હતું.

આવા સમયે યુએસ પ્રતિબંધો રશિયાથી અન્ય દેશોમાં ક્રૂડ તેલ અથવા કુદરતી ગેસની આયાતને અસર કરશે નહીં.

પોતેજાહેરાત કરતી વખતે, બાઇડને એમ પણ જણાવ્યું છે કે, તેઓ તેમના યુરોપિયન સાથીઓ સાથે ચર્ચા કર્યા બાદ આ નિર્ણય લઈ રહ્યા છે અને તેમની આયાત પરનિયંત્રણો લાદવાની અપેક્ષા કે પૂછતા નથી. તેમણે કહ્યું છે કે, યુએસ આ પગલું ભરવા સક્ષમ છે. કારણ કે, તેની પાસે પોતાનું મજબૂત સ્થાનિક ઉર્જા ઉત્પાદન અનેઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર છે.

અમે સમજીએ છીએ કે, અમારા બધા સાથી અને ભાગીદારો આ સમયે અમારી સાથે આવવાની સ્થિતિમાં નથી. ત્યાંથી તેલ ખરીદશો નહીં.

રશિયા સાથે વેપાર કરવો ખૂબ જ મુશ્કેલ બની ગયો

હવે ભારત માટે રશિયા સાથે વેપાર ખૂબ જ મુશ્કેલ બની ગયો છે. રશિયા આંતરરાષ્ટ્રીય બેંકિંગ સિસ્ટમ 'સ્વિફ્ટ'માંથી બહાર ફેંકાઈ ગયું છે, જેના કારણે જો ભારત રશિયાપાસેથી તેલ આયાત કરે છે, તો ભારત તેની ચૂકવણી કેવી રીતે કરશે, આ એક મોટો પ્રશ્ન છે. જોકે સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા અને ભારતસરકાર રશિયાને કેવી રીતે ચૂકવણી કરવી તે માટે વૈકલ્પિક માર્ગો શોધી રહી છે અને વિચારણા કરી રહી છે. ભારતીય કંપનીઓ અને બેંક સાથે પણ વાતચીત ચાલી રહીછે.

રિપોર્ટ અનુસાર રશિયાએ ભારતને રશિયન ચલણ 'રુબલ'માં ટ્રેડિંગ એકાઉન્ટ એક્ટિવેટ કરવાનું સૂચન કર્યું છે, પરંતુ ભારત સરકાર રશિયન ચલણમાં વેપાર કરશે કે,કેમ તે અંગે હજૂ સુધી નિર્ણય લેવામાં આવ્યો નથી. રિપોર્ટ અનુસાર ભારત સરકાર તમામ વિકલ્પો પર વિચાર કરી રહી છે.

ભારત રશિયા પાસેથી કેટલું તેલ ખરીદે છે?

ઉલ્લેખનીય છે કે, રશિયા અને ભારત વચ્ચે ઓઈલ સપ્લાયનો કોઈ સીધો સંબંધ નથી અને ભારત રશિયા પાસેથી 2 ટકાથી ઓછા તેલની આયાત કરે છે, પરંતુ ઉર્જાનીવધતી કિંમતો અને યુએસ અને યુકે રશિયન તેલની આયાતને જોતા, જેનો અર્થ છે કે, માગમાં વધારો.

પશ્ચિમ એશિયાના સપ્લાયરો પાસેથી તેલ, જ્યાંથી ભારત વધુતેલની આયાત કરે છે અને તેલના ભાવમાં વધારો ભારત પર સીધી અસર કરી શકે છે, પરંતુ જો ભારત ઇચ્છે તો પણ રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવું સરળ નહીં હોય,કારણ કે, યુએસ પ્રતિબંધો પછી, ભારતે ઇરાન પાસેથી તેલ ખરીદવાનું બંધ કરવાની ફરજ પડી હતી, જ્યારે ઇરાન પાસેથી તેલ ખરીદવું ભારત માટે ખૂબ સસ્તું હતું. જોકેભારતીય નાણાંમંત્રીએ જણાવ્યું છે કે, સંબંધિત મંત્રાલય આ મુદ્દાની તપાસ કરી રહ્યું છે.

English summary

Will India buy crude oil from Russia at 25 per cent discount? India responded to Putin's offer.