શું મહાકાય ડાયનાસોર ફરી પૃથ્વી પર આવશે? 70 મિલિયન વર્ષ જૂના ઇંડામાં મળ્યું બચ્ચું

શું ડાયનાસોર યુગ ફરી એકવાર પૃથ્વી પર પાછો ફરવાનો છે? આપણે જે પક્ષીઓ જોઈએ છીએ તે ડાયનાસોરમાંથી ઉતરી આવ્યા છે? વૈજ્ઞાનિકોને પુરાવા સાથે આ પ્રશ્નોના ખૂબ જ નક્કર જવાબો મળ્યા છે.

વોશિંગ્ટન : શું ડાયનાસોર યુગ ફરી એકવાર પૃથ્વી પર પાછો ફરવાનો છે? આપણે જે પક્ષીઓ જોઈએ છીએ તે ડાયનાસોરમાંથી ઉતરી આવ્યા છે? વૈજ્ઞાનિકોને પુરાવા સાથે આ પ્રશ્નોના ખૂબ જ નક્કર જવાબો મળ્યા છે. વૈજ્ઞાનિકોના હાથમાં ડાયનાસોરનું ઈંડું મળ્યું છે, જેની અંદર ડાયનાસોરનું બાળક દુર્લભ રીતે સાચવવામાં આવ્યું છે. વૈજ્ઞાનિકોએ જે ઈંડું શોધી કાઢ્યું છે, તેની અંદર સંપૂર્ણ રીતે સાચવેલા ડાયનાસોરનું બાળક છે અને તે ડાયનાસોર અને પક્ષીઓ વચ્ચેના સંબંધને પણ છતી કરી રહ્યું છે.

7 મિલિયન વર્ષ જૂના અશ્મિ

વૈજ્ઞાનિકોએ મંગળવારના રોજ જાહેરાત કરી હતી કે, તેઓએ ઓછામાં ઓછા 70 મિલિયન વર્ષો જૂના અપવાદરૂપે સારી રીતે સચવાયેલા ડાયનાસોર ભ્રૂણની શોધ કરીછે.

ઇંડામાંથી મરઘીની જેમ બહાર નીકળવા માટે ગર્ભ તૈયાર કરવામાં આવ્યો હતો. આ દુર્લભ ડાયનાસોર ઈંડું, એક દાંત વિનાનું થેરોપોડ ડાયનાસોર અશ્મિ દક્ષિણચીનના ગાન્ઝોઉમાં મળી આવ્યું હતું અને તેને ચાઈનીઝ મ્યુઝિયમના નામ પરથી "બેબી યિંગલિયાંગ" નામ આપવામાં આવ્યું છે.

આવા દુર્લભ અવશેષો આમ્યુઝિયમમાં સચવાયેલા છે. વિજ્ઞાનીઓનું કહેવું છે કે, આ ડાયનાસોરના અશ્મિમાંથી અનેક દુર્લભ રહસ્યોનો પર્દાફાશ થશે.

ડાયનાસોરનું ઈંડું કેવું દેખાય છે

કેનેડાની યુનિવર્સિટી ઓફ કેલગરી ખાતે ભૂસ્તરશાસ્ત્ર વિભાગના પ્રોફેસર ડાર્લા ઝેલેનિત્સ્કીએ જણાવ્યું હતું કે, ઇંડાની અંદર મળી આવેલા બાળક ડાયનાસોરના હાડકાંનાના અને નાજુક છે અને આવા અશ્મિ શોધવાનું અશક્ય લાગે છે અને કદાચ આપણે નસીબદાર છીએ કે, અમારી પાસે છે. એક બાળક ડાયનાસોર મળ્યું હતું.

ડાયનાસોર અશ્મિ મળી આવ્યા હતા. અશ્મિને આ રીતે સાચવી શકાય તેવું અશક્ય લાગે છે. મંગળવારના રોજ iScience મેગેઝિનમાં આ બાળક ડાયનાસોર વિશે એકઅહેવાલ પ્રકાશિત થયો છે, જેણે સમગ્ર વિશ્વમાં ખળભળાટ મચાવી દીધો છે.

સંશોધનના સહ લેખક ઝેલેનિત્સ્કીએ જણાવ્યું હતું કે, આ એક અદ્ભુત નમૂનો છે. હું 25 વર્ષથીવધુ સમયથી ડાયનાસોરના ઇંડા પર કામ કરી રહ્યો છું અને તેના જેવું કંઈ જોયું નથી.

ડાયનાસોર વિશેના ખૂલશે ઘણા રહસ્યો

સીએનએન દ્વારા અહેવાલ મુજબ પ્રોફેસર ઝેલેનિત્સ્કીએ જણાવ્યું હતું કે, "અત્યાર સુધી ડાયનાસોરના ઇંડાની અંદર શું ચાલી રહ્યું હતું તે વિશે થોડું જાણીતું છે. કારણ કે,બાળક ડાયનાસોરના હાડકાં ખૂબ ઓછા હોય છે અને એવું લાગે છે કે, આ સ્થિતિ તેના જન્મ પહેલાંની છે.

ઈંડાની અંદર બરાબર એ રીતે જોવા મળે છે કે, જાણે તેનેસંપૂર્ણપણે સાચવી રાખવામાં આવ્યું હોય. સીએનએનના અહેવાલ મુજબ, ડાયનાસોરનું ઈંડું લગભગ 17 સેમી (7 ઈંચ) લાંબુ છે અને બેબી ડાયનાસોર માથાથી પૂંછડીસુધી 27 સેમી (11 ઈંચ) લાંબુ છે. સંશોધકો માને છે કે, જો તે પુખ્ત વય સુધી જીવ્યો હોત તો તેની લંબાઈ લગભગ 2 થી 3 મીટર જેટલી થઈ શકી હોત.

સંશોધન કરી રહ્યા છે ઘણા દેશોના વૈજ્ઞાનિકો

ચીન, બ્રિટન અને કેનેડાના વૈજ્ઞાનિકો ચીનમાં મળી આવતા આ ડાયનાસોરના ઇંડા પર સંશોધન કરી રહ્યા છે અને બાળક ડાયનાસોરના અંડાશયના ભ્રૂણની સ્થિતિનોઅભ્યાસ કરવામાં આવ્યો છે.

વૈજ્ઞાનિકોએ નિષ્કર્ષ કાઢ્યો છે કે, ડાયનાસોર પણ તેમના ઇંડાને ઉકાળવા માટે પક્ષીઓની જેમ વર્તે છે અને ઇંડામાંથી બહાર નીકળવાનીપ્રક્રિયાએ ઇંડાની અંદરના બચ્ચાઓની સ્થિતિ બદલી હશે.

વૈજ્ઞાનિકોએ જણાવ્યું હતું કે, આધુનિક પક્ષીઓમાં આવા ફેરફારને ટકિંગ કહેવામાં આવે છે, જે પક્ષીની નર્વસસિસ્ટમ સાથે સંકળાયેલા છે.

ઈંડા જોઈને વૈજ્ઞાનિકો આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા

આવા સમયે આ સંશોધનના મુખ્ય લેખક અને યુનિવર્સિટી ઓફ બર્મિંગહામ, યુકેના સંશોધક વસમ માએ એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે, મોટા ભાગના જાણીતા બિનએવિયન ડાયનાસોર ગર્ભના હાડપિંજર (સાંધામાં અલગ હાડકાં) સાથે અપૂર્ણ છે.

પક્ષી જેવી મુદ્રામાં પડેલા ડાયનાસોરના ઈંડાની અંદર સુંદર રીતે સાચવેલ આ ભ્રૂણજોઈને અમે આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા હતા. આ મુદ્રા અગાઉ બિન એવિયન ડાયનાસોરમાં ઓળખાઈ ન હતી.

શું પક્ષીઓ ડાયનાસોરના વંશજ છે?

વૈજ્ઞાનિકોએ જણાવ્યું હતું કે, તમામ પક્ષીઓ થેરોપોડ્સ તરીકે ઓળખાતા બે પગવાળા ડાયનાસોરના જૂથમાંથી સીધા જ વિકસિત થયા છે, જેના સભ્યોમાં વિશાળટાયરનોસોરસ રેક્સ અને નાના વેલોસિરાપ્ટરનો સમાવેશ થાય છે.

પ્રી-હેચિંગ વર્તન એ એકમાત્ર વર્તન નથી. જે આધુનિક પક્ષીઓને તેમના ડાયનાસોર પૂર્વજો પાસેથીવારસામાં મળ્યું છે. સંશોધક ઝેલેનિત્સ્કીએ કહ્યું કે, ડાયનાસોર તેમના ઈંડા પર બેઠા હશે અને પક્ષીઓ જે રીતે ઈંડા શેકતા હોય તે રીતે તેમને ઉકાળ્યા હશે.

ખૂબ જ દુર્લભ ડાયનાસોર ઇંડા

વૈજ્ઞાનિકોએ જણાવ્યું હતું કે, જ્યારે તેમને ઈંડું મળ્યું, ત્યારે તેમને કોઈ ખ્યાલ ન હતો કે, બાળક ડાયનાસોર તેની અંદર સંપૂર્ણ રીતે સાચવેલી સ્થિતિમાં હોય શકે છે.

વૈજ્ઞાનિકોનું માનવું છે કે, જો આ ડાયનાસોર તેના ઈંડામાંથી બહાર આવે તો તેની લંબાઈ 2 થી 3 મીટરની વચ્ચે હોય શકે અને આ ડાયનાસોર છોડને ખાઈ જશે.

વિજ્ઞાનીઓએ જણાવ્યું હતું કે, તેમને ખ્યાલ ન હતો કે ઈંડાની અંદર કોઈ સાચવેલા ભ્રૂણ હોય શકે છે, તેથી તેઓએ ઈંડાનો એક ભાગ કાઢી નાખ્યો, ત્યારપછી તેઓએભ્રૂણને અંદર જોયું.

એડિનબર્ગ યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર સ્ટીવ બ્રસેટે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે, ઇંડાની અંદરનો આ ડાયનાસોર ભ્રૂણ અત્યાર સુધીના સૌથી સુંદરઅવશેષોમાંનો એક છે.

ડાયનાસોરનો અંત કેવી રીતે થયો હશે?

યુનિવર્સિટી ઓફ માન્ચેસ્ટરના નેતૃત્વમાં વૈજ્ઞાનિકોની ટીમે એસ્ટરોઇડ અને ડાયનાસોરના લુપ્ત થવા અંગે ચોંકાવનારું તારણ કાઢ્યું છે. આ સંશોધન તે સ્થાન પરકરવામાં આવ્યું છે.

જ્યાં એસ્ટરોઇડ પૃથ્વી સાથે અથડાયું હતું અને આ સ્થળ ઉત્તરી ગોળાર્ધમાં સ્થિત છે, જેને ટેનિસ ફોસિલ સાઇટ કહેવામાં આવે છે. આ સ્થળ પર હજારોઅવશેષો મળી આવ્યા હતા.

એવું માનવામાં આવે છે કે, એસ્ટરોઇડ પૃથ્વી સાથે અથડાયા બાદ તેમનું મૃત્યુ થયું હતું.વૈજ્ઞાનિકોની અલગ-અલગ ટીમે આ સ્થળ વિશેઅલગ-અલગ વિશ્લેષણ કર્યું છે.

66 મિલિયન વર્ષો પહેલાની ઘટના

સંશોધન દર્શાવે છે કે, 66 મિલિયન વર્ષો પહેલા યુકાટન દ્વીપકલ્પમાં એક વિશાળ એસ્ટરોઇડ પૃથ્વી સાથે અથડાયાના કલાકોમાં જ વન્યજીવો મૃત્યુ પામ્યા હતા.

આસ્થાન પર માછલીના અવશેષોનો અભ્યાસ કરી રહેલા વૈજ્ઞાનિકો આ નિષ્કર્ષ પર પહોંચ્યા છે કે, જે સમયે એસ્ટરોઇડ પૃથ્વી સાથે ટકરાયો હતો, તે સમયે પૃથ્વી પરવસંતઋતુ સમાપ્ત થઈ રહી હતી અને ઉનાળાની શરૂઆત થઈ રહી હતી.

આ જગ્યા આજના મેક્સિકોની નજીક છે, જ્યાં ધરતીની અંદર હજારો અશ્મિઓ દટાયેલા છે અનેઆ તમામ અવશેષો માત્ર ડાયનાસોરના જ નથી, પરંતુ તેમાં વિશાળકાય માછલીઓના અવશેષો પણ દટાયેલા છે, જેનું વિશ્લેષણ વૈજ્ઞાનિકોને આશ્ચર્યજનક માહિતીઆપી રહ્યું છે.

સામૂહિક લુપ્તતા ક્રેટાસિયસ અને પેલેઓલિથિક વચ્ચેની સીમાને ચિહ્નિત કરે છે, અને તે સમયે જીવંત 75 ટકા પ્રજાતિઓ મરી ગઈ હતી.

English summary

Will giant dinosaurs return to Earth? A baby found in a 70 million year old egg.