Click it and Unblock the Notifications
Just In
International Lion Day 2021 - જંગલના રાજાનું મહત્વ અને રસપ્રદ તથ્યો
International Lion Day 2021 - વિશ્વ સિંહ દિવસની સ્થાપના 'બિગ કેટ રેસક્યૂ' દ્વારા કરવામાં આવી હતી. બિગ કેટ માટે વિશ્વનું સૌથી મોટું માન્ય અભયારણ્ય છે. સિંહોના અસ્તિત્વની ઉજવણી માટે 10 ઓગસ્ટની પસંદગી કરવામાં આવી હતી, જે દિવસે વિશ્વ સિંહ દિવસ કે આંતરરાષ્ટ્રીય સિંહ દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.
સિંહ વિશે રોચક તથ્યો
1. પ્રાઇડ - સિંહ પ્રાઇડ તરીકે ઓળખાતા મોટા સમૂહમાં રહે છે. તે વરુના જીવનશૈલી જેવી છે.
2. રહેવાની જગ્યા - જંગલનો રાજા માત્ર ઘાસના મેદાનો અને મેદાની પ્રદેશમાં રહે છે.
3. વજન - નર સિંહનું વજન 500 પાઉન્ડથી વધુ હોય છે અને લંબાઈમાં આઠ ફૂટ સુધી વધે છે.
4. નર સિંહ - નર સિંહોમાં પ્રતિષ્ઠિત માનસ હોય છે. તેમના માથા, ગરદન અને ખભાની આસપાસ લાંબા જાડા વાળ હોય છે જેને કેસરી કહેવાય છે, જે તેમને મોટા અને વધુ ખતરનાક દેખાવ આપે છે. માદા બચ્ચાઓથી વિપરીત પુરૂષ બચ્ચા પરિપક્વતા બાદ તેમના પોતાના જીવન માટે જવાબદાર છે.
5. માદા સિંહ - માદા સિંહ પ્રમાણમાં નાના અને ઝડપી હોય છે. માદા સિંહો અને તેમની બહેનો સાથે રહે છે. માદા બચ્ચા પણ પ્રાઇડમાં જોડાયેલા રહે છે.
6. ગર્જના - નર સિંહની ગર્જના 5 માઇલ દૂરથી સાંભળી શકાય છે. બિલાડીની પ્રજાતિઓમાં સિંહની ગર્જના સૌથી વધુ છે.
7. જીવન - સિંહ સામાન્ય રીતે જંગલીમાં મહત્તમ 16 વર્ષ અને કેદમાં 25 વર્ષ સુધી જીવે છે.
8. શિકાર - મોટાભાગે સિંહો અંધારામાં તેમની આંખોની અનુકૂલન કુશળતાને કારણે રાત્રે શિકાર કરે છે. આ સમયે તેમને શિકાર કરવામાં મોટો ફાયદો મળે છે.
9. દેખાવ - આ પ્રાણીઓનો રંગ હળવા પીળાથી ઘેરા બદામી સુધી બદલાય છે. સિંહ પંજાથી સજ્જ છે, જે પ્રત્યેક 10 સેમીના હોય શકે છે.
10. એક સદી પહેલા આફ્રિકામાં 2,00,000થી વધુ જંગલી સિંહો રહેતા હતા. તાજેતરના સર્વેનો અંદાજ છે કે, છેલ્લા બે દાયકામાં સિંહની સંખ્યા અંદાજે 30,000થી ઘટીને લગભગ 20,000 થઈ ગઈ છે.
"દુનિયાનો સૌથી મોટો ડર બીજાના મંતવ્યોનો છે અને જે ક્ષણે તમે ભીડથી ડરશો તે ક્ષણે તમે ઘેટાં નહીં રહો, તમે સિંહ બની જશો. તમારા હૃદયમાં એક મહાન ગર્જના ઉદ્ભવે છે, સ્વતંત્રતાની ગર્જના." - ઓશો
સિંહો હાલમાં ઇન્ટરનેશનલ યુનિયન ફોર ધ કન્ઝર્વેશન ઓફ નેચર (IUCN)ની જોખમી પ્રજાતિઓની રેડ લીસ્ટમાં "વુલ્નેરેબલ" તરીકે સૂચિબદ્ધ છે. પશ્ચિમ આફ્રિકામાં પ્રજાતિઓને ગંભીર રીતે જોખમમાં મૂકાયેલી પ્રજાતિ તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવી છે. વિશ્વ સિંહ દિવસની ઉજવણીનો એકંદર હેતુ વૈશ્વિક સ્તરે જંગલી સિંહની વસતીને લુપ્ત થવાથી બચાવવા અને બચાવવા માટે ટકાઉ ઉકેલો શોધવાનો છે.
સાસણ ગીરમાં રહેતા સિંહોની વસ્તી
સિંહનું સંરક્ષણ શા માટે મહત્વનું છે?
- સિંહ પર્યાવરણીય સંતુલન સુનિશ્ચિત કરે છે કારણ કે તે બ્રાઉઝર્સ અને ગ્રેઝરની વસ્તીને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે.
- સિંહનું સંરક્ષણ કુદરતી વન વિસ્તારો અને વસવાટોનું રક્ષણ સુનિશ્ચિત કરે છે અને જૈવવિવિધતાના સંરક્ષણમાં પણ મદદ કરે છે.
- સિંહ તેની સાંસ્કૃતિક ઓળખનો એક ભાગ રહ્યો છે. તેઓ ભારતીય પૌરાણિક કથાઓનો પણ એક ભાગ છે.
"સત્ય ગુફામાં બેસીને અસત્યની જેમ છુપાવતું નથી. તે ગર્વથી ફરે છે અને સિંહની જેમ જોરથી ગર્જના કરે છે. " - સુઝી કાસેમ
સિંહના અસ્તિત્વની લડાઈ સામે આવતા પડકારો
- ગુજરાતમાં સિંહની વસ્તીમાં થયેલા વધારાએ નવા પડકારોને જન્મ આપ્યો છે. પ્રાણીઓ માણસોની નજીક આવ્યા છે. કારણ કે, સિંહો શિકારની શોધમાં સંરક્ષિત વિસ્તારોથી દૂર માનવવસાહતોમાં પ્રવેશવાનું સાહસ કરવાનું શરૂ કર્યું છે.
- વીજ કરંટ, રેલવે અને માર્ગ અકસ્માતના કારણે સિંહના મોતના અનેક બનાવો પ્રકાશમાં આવ્યા છે.
- સાપ કરવા કે અન્ય ઝેરી જાનવરના કરડવાના કિસ્સા પણ નોંધાયા છે.
ઉલ્લેખનીય છે કે, વર્ષ 2020માં ગુજરાતના ગીરના જંગલોમાં એશિયાટિક સિંહોની વસ્તીમાં લગભગ 29 ટકાનો વધારો થયો છે. ભૌગોલિક રીતે સિંહોનું વિતરણ ક્ષેત્ર પણ 36 ટકા વધ્યું છે. મોટા ભાગના તેમને પ્રતિબંધિત ગીર જંગલ અને તેની આસપાસના વિસ્તારોમાં સ્થપાયેલા છે.
ભારતમાં જોવા મળતા એશિયાટિક સિંહને ઇન્ટરનેશનલ યુનિયન ફોર કન્ઝર્વેશન ઓફ નેચર (IUCN)માં ફરીથી જોખમમાં મૂકવામાં આવ્યા છે. કોઈ શંકા નથી કે સિંહ શક્તિ, સામર્થ્ય અને ઉગ્રતાનું પ્રતીક રહ્યું છે.
"સત્ય સિંહ જેવું છે. તમારે તેનો બચાવ કરવાની જરૂર નથી. તે પોતાનો બચાવ કરશે. " - સેન્ટ ઓગસ્ટિન
international lion day 2021 નિમિત્તે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, સિંહ જાજરમાન અને હિંમતવાન છે. ભારતને એશિયાટિક સિંહનું ઘર હોવાનું ગર્વ છે. વિશ્વ સિંહ દિવસ પર, હું સિંહ સંરક્ષણ પ્રત્યે ઉત્સાહી તે બધાને મારી શુભેચ્છાઓ પાઠવું છું. તે તમને ખુશ કરશે કે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ભારતની સિંહની વસ્તીમાં સતત વધારો જોવા મળ્યો છે.
The lion is majestic and courageous. India is proud to be home to the Asiatic Lion. On World Lion Day, I convey my greetings to all those passionate about lion conservation. It would make you happy that the last few years have seen a steady increase in India’s lion population. pic.twitter.com/GaCEXnp7hG
— Narendra Modi (@narendramodi) August 10, 2021
આ સાથે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ અન્ય એક ટ્વીટમાં જણાવ્યું કે, જ્યારે હું ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી તરીકે સેવા આપતો હતો, ત્યારે મને ગીર સિંહો માટે સલામત અને સુરક્ષિત રહેઠાણોની ખાતરી કરવા માટે કામ કરવાની તક મળી હતી. વસવાટ સલામત છે અને પ્રવાસનને પણ પ્રોત્સાહન મળે તે માટે સ્થાનિક સમુદાયો અને વૈશ્વિક શ્રેષ્ઠ પ્રથાઓ શામેસ કરવા માટે ઘણી પહેલ કરવામાં આવી હતી.
When I was serving as Gujarat CM, I had the opportunity to work towards ensuring safe and secure habitats for the Gir Lions. A number of initiatives were taken which involved local communities and global best practices to ensure habitats are safe and tourism also gets a boost. pic.twitter.com/0VEGmh7Ygj
— Narendra Modi (@narendramodi) August 10, 2021
