તાલિબાન સ્થાપક મુલ્લા બરાદરને બંધક કેમ બનાવાયો? હૈબતુલ્લા અખુંદઝાદાના મોત-રિપોર્ટ

અફઘાનિસ્તાનમાં સત્તા મેળવ્યા બાદ પણ તાલિબાનના હાથમાં કંઈ આવ્યું નથી. તાલિબાન વિશે એક સનસનીખેજ અહેવાલ પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યો છે, જેમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે તાલિબાનના આધ્યાત્મિક નેતા હૈબતુલ્લા અખુંદઝાદાનું મ થયું મોત છે.

અફઘાનિસ્તાનમાં સત્તા મેળવ્યા બાદ પણ તાલિબાનના હાથમાં કંઈ આવ્યું નથી. તાલિબાન વિશે એક સનસનીખેજ અહેવાલ પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યો છે, જેમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે તાલિબાનના આધ્યાત્મિક નેતા હૈબતુલ્લા અખુંદઝાદાનું મોત થયું છે. પાકિસ્તાન સમર્થિત હક્કાની નેટવર્ક દ્વારા મુલ્લા બરદારને બંધક બનાવાયા હોવાના પણ અહેવાલ છે, જ્યારે છેલ્લા 20 વર્ષથી તાલિબાનના આધ્યાત્મિક અને સૌથી ઉંચા નેતા અખુંદઝાદાની હત્યા કરવામાં આવી છે.

તાલિબાન અને હક્કાની વચ્ચે લડાઈ

બ્રિટનના પ્રતિષ્ઠિત મેગેઝિન ધ સ્પેક્ટેટરે સનસનીખેજ દાવો કર્યો છે અને કહ્યું છે કે સરકારની રચના પહેલા તાલિબાન અને હક્કાની નેટવર્ક વચ્ચે લડાઈ થઈ હતી, જેમાં તાલિબાનનો પરાજય થયો છે. બ્રિટિશ મેગેઝિને દાવો કર્યો છે કે હક્કાની નેટવર્કને પાકિસ્તાનની ગુપ્તચર એજન્સી આઈએસઆઈ દ્વારા સીધું સમર્થન મળ્યું હતું અને આઈએસઆઈએ હક્કાની નેટવર્કને જીતાડવા માટે પોતાની તમામ શક્તિનો ઉપયોગ કર્યો હતો. આઈએસઆઈ પ્રયાસ કરી રહી હતી કે અફઘાનિસ્તાનમાં રચાયેલી સરકારમાં તમામ મહત્વના હોદ્દાઓ હક્કાની નેટવર્કમાં જવા જોઈએ અને તેના કારણે તાલિબાન અને હક્કાની નેટવર્ક વચ્ચેનો વિવાદ નોંધપાત્ર રીતે વધ્યો છે. તાલિબાન ઇચ્છતું હતું કે મુલ્લા બરાદર દેશના વડા પ્રધાન બને, પરંતુ હક્કાની નેટવર્ક આ માટે તૈયાર ન હતું અને પછી બે જૂથો વચ્ચે ગોળીબાર થયો. જો કે, અખુંદઝાદાના મૃત્યુની સત્તાવાર પુષ્ટિ થઈ નથી.

મુલ્લા બરાદરને લાત અને મુક્કાથી માર મરાયો

બ્રિટિશ મેગેઝિન ધ સ્પેક્ટેટરે જણાવ્યું કે, સપ્ટેમ્બરની શરૂઆતમાં અથડામણ એક મીટિંગ દરમિયાન થઈ હતી. સ્પેક્ટેટરે અહેવાલ આપ્યો છે કે, બેઠક દરમિયાન એક તબક્કે હક્કાની નેટવર્કના નેતા ખલીલ-ઉલ-રહેમાન હક્કાની પોતાની ખુરશી પરથી ઉભા થયા અને મુલ્લા બરાદરને લાત અને મુક્કાથી માર્યો હતો. રિપોર્ટ અનુસાર, છેલ્લા કેટલાક સમયથી અમેરિકા સાથે વાતચીતમાં જોડાયેલા મુલ્લા બરાદર અફઘાનિસ્તાનમાં એક સર્વસમાવેશક સરકાર બનાવવા માંગતા હતા અને બેઠકમાં કહ્યું કે અફઘાનિસ્તાનની તમામ જાતિઓને સરકારમાં પ્રતિનિધિત્વ આપવું જોઈએ. આ સાથે તેમણે મહિલાઓ અને લઘુમતીઓને મંત્રીમંડળમાં સમાવવાની પણ માંગ કરી હતી. જો કે, હક્કાની નેટવર્ક આ માટે તૈયાર નહોતું.

મુલ્લા બરાદર ગાયબ થયો હતો

અહેવાલ અનુસાર, હક્કાની નેટવર્કે ફટકાર્યા બાદ મુલ્લા બરાદર ગુપ્ત રીતે કંદહાર ગયો હતો, જ્યાં તેણે આદિવાસી નેતાઓ સાથે બેઠક યોજી, જે તેને ટેકો આપી રહ્યા છે. પરંતુ, બ્રિટિશ મેગેઝિને દાવો કર્યો છે કે મુલ્લા બરાદરે તેનો જીવિત હોવાનો વીડિયો જબરદસ્તીથી બનાવ્યો હતો અને તેને બંધક બનાવવામાં આવ્યો છે. તમને જણાવી દઈએ કે મુલ્લા બરાદરે તાલિબાન દ્વારા નિયંત્રિત સરકારી ટીવી નેટવર્ક પર એક વીડિયો સંદેશ જાહેર કર્યો હતો અને પોતે જીવતો હોવાનું કહ્યું હતું. આ વિડીયો શંકાસ્પદ લાગતો હતો. તે જ સમયે, બ્રિટિશ મેગેઝિને દાવો કર્યો છે કે મુલ્લા બરાદરને બંધક બનાવાયો છે અનને વીડિયોમાં તે નોટ પર લખેલી વસ્તુઓ વાંચી રહ્યો છે.

હૈબતુલ્લા અખુંદઝાદાનું મોત?

બ્રિટિશ મેગેઝિને દાવો કર્યો છે કે, હૈબતુલ્લા અખુંદઝાદા લાંબા સમયથી ક્યાંય જોવા મળ્યો નથી અને તાલિબાનમાં અફવા પણ ફેલાઈ રહી છે કે, હૈબતુલ્લા અખુંદઝાદા મરી ગયો છે. બ્રિટિશ મેગેઝિને જણાવ્યું હતું કે, તાલિબાન અને હક્કાની નેટવર્ક વચ્ચે લડાઈ હૈબતુલ્લાહ અખુંદઝાદાના મૃત્યુ પછી જ શરૂ થઈ હતી. કારણ કે, છેલ્લા 20 વર્ષમાં જ્યાં સુધી હૈબતુલ્લા અખુંદઝાદા જીવતો હતો ત્યાં સુધી તાલિબાનમાં કોઈ પરસ્પર લડાઈ કે જૂથવાદ નહોતો, પરંતુ સત્તામાં આવ્યા બાદ તાલિબાન અને હક્કાની નેતાઓ કૂતરાની જેમ લડી રહ્યા છે. તમને જણાવી દઈએ કે અગાઉ તાલિબાન અને હક્કાની નેટવર્ક અલગ હતા, પરંતુ 2016 ની આસપાસ તાલિબાન અને હક્કાની જૂથ મર્જ થઈ ગયા અને જ્યારે કાબુલ તાલિબાન દ્વારા કબજે કરવામાં આવ્યું ત્યારે હક્કાની નેટવર્કનું નામ ફરીવાર આવવાનું શરૂ થયું.

તાલિબાન અને હક્કાની નેટવર્ક સામ-સામે

મુલ્લા ઉમર સાથે તાલિબાનની સ્થાપના કરનાર મુલ્લા બરાદર અમેરિકા સાથે દોહા મંત્રણામાં જોડાયો હતો અને તેના પ્રયાસો બાદ જ અમેરિકાએ અફઘાનિસ્તાનમાંથી ખસી જવાની જાહેરાત કરી હતી. કેટલાક અહેવાલોમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે શાંતિ મંત્રણા દરમિયાન, મુલ્લા બરાદરને ખ્યાલ આવવા લાગ્યો કે સરકાર કેવી રીતે ચાલે છે અને તાલિબાનની સરકાર વિશ્વમાં માન્યતા પ્રાપ્ત કરી શકે છ, જો સર્વસમાવેશક સરકાર રચાય. તેથી, હક્કાની નેટવર્કને તેમનું ઉદારીકરણ ગમ્યું નહીં. હક્કાની નેટવર્ક પાકિસ્તાનની રાજધાની ઇસ્લામાબાદ નજીક દારુલ ઉલૂમ હક્કાની મદરેસામાં મૂળ ધરાવે છે અને હક્કાની નેટવર્ક ભારત વિરૂદ્ધ આગ ચાંપવામાં નિપુણ છે અને તેને પાકિસ્તાનનું સમર્થન છે. પાકિસ્તાન ઈચ્છે છે કે જો હક્કાની અફઘાનિસ્તાનમાં સત્તા પર રહેશે તો સરકારનું રિમોટ કંટ્રોલ પાકિસ્તાની ગુપ્તચર એજન્સી પાસે રહેશે. જ્યારે તાલિબાન ઇચ્છતું નથી કે કોઈ પણ સરકારમાં દખલ કરે. પરિણામે તાલિબાન અને હક્કાની નેટવર્ક વચ્ચેનો વિવાદ નોંધપાત્ર રીતે વધ્યો હતો.

બ્લૂમબર્ગે પણ માર માર્યાનો દાવો કર્યો હતો

બ્લૂમબર્ગ રિપોર્ટમાં પણ દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે, બેઠક દરમિયાન મુલ્લા બરાદરને લાત અને મુક્કાથી મારવામાં આવ્યો હતો. આનાકારણે સપ્ટેમ્બરની શરૂઆતમાં કાબુલમાં ચાલી રહેલી રાષ્ટ્રપતિની બેઠક દરમિયાન ગોળીબાર થયો હતો. બરાદર અગાઉ દોહામાં તાલિબાનની રાજકીય કાર્યાલયનું નેતૃત્વ કરી ચૂક્યો છે, જ્યાં તેને ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર સાથે શાંતિ મંત્રણાનું નેતૃત્વ કર્યું હતું. અગાઉ સમાચાર હતા કે, મુલ્લા બરાદરને હક્કાની નેટવર્ક દ્વારા ગોળી મારી દેવામાં આવી છે અને તેની સારવાર પાકિસ્તાનમાં કરવામાં આવી રહી છે. ઘણા અહેવાલોમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે મુલ્લા બરાદરની હત્યા કરવામાં આવી છે. જે બાદ તાલિબાને એક વીડિયો સંદેશ જારી કર્યો હતો અને મુલ્લા બરાદરને ગોળી લાગી હોવાની વાત નકારી હતી.

તાલિબાન-હક્કાની વચ્ચે સરકારને લઈને બબાલ

પશ્ચિમી દેશોએ તાલિબાન સરકારને માન્યતા આપવા માટે 'રાહ જુઓ અને જુઓ' ની નીતિ પસંદ કરી છે અને બિન-તાલિબાન નેતાઓ અને વંશીય લઘુમતીઓના કથિત સમાવેશ માટે વારંવાર સુન્ની પશ્તુન જૂથોને બોલાવ્યા છે. બ્લૂમબર્ગના અહેવાલ મુજબ તાલિબાન અને હક્કાની નેટવર્કના નેતાઓ વચ્ચેની આ લડાઈ ત્યારે શરૂ થઈ જ્યારે મુલ્લા બરાદર અફઘાનિસ્તાનમાં એક સર્વસમાવેશક સરકાર બનાવવા માટે કાબુલના રાષ્ટ્રપતિ ભવનમાં હાજર હતા અને સરકાર રચવા માંગતા હતા, જેને આંતરાષ્ટ્રિય સમુદાય સ્વીકારે. જો કે, હક્કાની નેટવર્કને મુલ્લા બરાદરનો આ ફોર્મ્યુલા પસંદ નહોતો.

તાલિબાન-હક્કાની વચ્ચે સરકારને લઈને બબાલ

પશ્ચિમી દેશોએ તાલિબાન સરકારને માન્યતા આપવા માટે 'રાહ જુઓ અને જુઓ' ની નીતિ પસંદ કરી છે અને બિન-તાલિબાન નેતાઓ અને વંશીય લઘુમતીઓના કથિત સમાવેશ માટે વારંવાર સુન્ની પશ્તુન જૂથોને બોલાવ્યા છે. બ્લૂમબર્ગના અહેવાલ મુજબ તાલિબાન અને હક્કાની નેટવર્કના નેતાઓ વચ્ચેની આ લડાઈ ત્યારે શરૂ થઈ જ્યારે મુલ્લા બરાદર અફઘાનિસ્તાનમાં એક સર્વસમાવેશક સરકાર બનાવવા માટે કાબુલના રાષ્ટ્રપતિ ભવનમાં હાજર હતા અને સરકાર રચવા માંગતા હતા, જેને આંતરાષ્ટ્રિય સમુદાય સ્વીકારે. જો કે, હક્કાની નેટવર્કને મુલ્લા બરાદરનો આ ફોર્મ્યુલા પસંદ નહોતો.

મુલ્લા બરાદરને કોણે માર માર્યો?

રિપોર્ટ અનુસાર, જ્યારે સરકાર બનાવવા માટે રાષ્ટ્રપતિ ભવનમાં ચર્ચાઓ ચાલી રહી હતી, ત્યારે હક્કાની નેટવર્ક અને તાલિબાનના નેતાઓ વચ્ચે લાંબી ચર્ચા ચાલી હતી, આ પછી હક્કાની નેટવર્કના નેતા ખલીલ ઉર રહેમાનને ગુસ્સે થઈને તેણે મુલ્લા બરાદરને મારવાનું શરૂ કર્યું. રિપોર્ટ અનુસાર મુલ્લા બરાદરને ખલીલ ઉર રહેમાન હક્કાનીએ ખરાબ રીતે માર માર્યો હતો. બ્લૂમબર્ગના અહેવાલ મુજબ, તાલિબાનના નજીકના નેતાઓએ કહ્યું કે, મુલ્લા બરાદરને માર મારતા જોઈને મુલ્લા બરાદરના રક્ષકોએ ગોળીબાર કર્યો અને પછી હક્કાની નેટવર્કથી ફાયરિંગ શરૂ થયું. ખૂબ નજીકના સૂત્રોએ જણાવ્યું કે, તાલિબાન અને હક્કાની નેટવર્ક વચ્ચેની લડાઈમાં ઘણા લોકો માર્યા ગયા હતા અને ઘાયલ થયા હતા.

English summary

Why was Taliban founder Mulla Baradar taken hostage? Death-report of Haibatullah Akhundzada