કૃષિ વિધેયકનો શા માટે થઇ રહ્યો છે વિરોધ, મામલાથી જોડાયેલા 10 વાત

વિપક્ષી સભ્યોના ભારે હોબાળો વચ્ચે રાજ્યસભાએ રવિવારે દેશના બિલનો વિરોધ કરી ભારતના કૃષિ ક્ષેત્રને લગતા ત્રણ વિવાદિત બીલોમાંથી બેને મંજૂરી આપી દીધી છે. પંજાબ અને હરિયાણા જેવા કૃષિ-સઘન રાજ્યોમાં, ખેડુતોએ આ બીલો સામે અવાજ ઉઠાવ્યો છે.ઉલ્લેખનીય છે કે વિરોધી પક્ષોએ આ બિલને ખેડૂત વિરોધી ગણાવ્યા છે અને કેન્દ્ર સરકારમાં અકાલી દળના ક્વોટામાંથી પ્રધાન બનેલી હરસિમરત કૌરને પણ બિલની સામે રાજીનામું આપ્યું છે. બીજી તરફ, કેન્દ્ર સરકારે આ બિલને ઐતિહાસિક ગણાવ્યું છે.

કૃષિ બિલને લગતી 10 વિશેષ બાબતો ..

• આ ત્રણ કૃષિ બિલ છે - ખેડુતો (સશક્તિકરણ અને સુરક્ષા) ભાવ ખાતરી અને કૃષિ સેવાઓ પરનું બિલ, કૃષિ પેદાશ વેપાર અને વાણિજ્ય (સંવર્ધન અને સરળીકરણ) બિલ અને આવશ્યક ચીજવસ્તુઓ (સુધારો) બિલ. આ બિલમાંથી પહેલા બેને રવિવારે રાજ્યસભા દ્વારા મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદ બિલ પર હસ્તાક્ષર કરશે કે તરત જ તે કાયદાનું સ્વરૂપ લેશે.
• કૃષિ પેદાશ વેપાર અને વાણિજ્ય (સંવર્ધન અને સરળીકરણ) બિલ 2020 હેઠળ, ખેડૂત અને વેપારીઓ અન્ય માધ્યમ દ્વારા કૃષિ પેદાશોના બજારની બહાર ઉત્પાદનો સરળતાથી વેપાર કરી શકશે.
• આ બિલ હેઠળ, રાજ્યની અંદર અને બહારના કોઈપણ સ્થળે ખેડુતોને તેમની પેદાશનું મફતમાં વેચાણ કરવાની તકો અને વ્યવસ્થા છે. મંડીઓ ઉપરાંત, ખેતરના ક્ષેત્રમાં વેપાર, કોલ્ડ સ્ટોરેજ, વેર હાઉસ, પ્રોસેસિંગ યુનિટ્સની પણ સ્વતંત્રતા છે. પ્રોસેસરો, નિકાસકારો, સંગઠિત રિટેલરો સાથેનો સીધો જોડાણ, જેથી મધ્યસ્થીઓ દૂર રહે.
• ભારતમાં લગભગ 85 ટકા ખેડુતો પાસે બે હેક્ટરથી ઓછી જમીન છે. આવા ખેડૂતોને તેમના પાક માટે મોટા ખરીદદારો સાથે સીધી વાત કરવી મુશ્કેલ લાગે છે. આવી સ્થિતિમાં, કૃષિ પેદાશ બજાર તેમના માટે પાક માટે યોગ્ય ભાવ મેળવવા માટે અને યોગ્ય સમયે મહત્વનું સાબિત કરે છે.
• ખેડુતો (સશક્તિકરણ અને સંરક્ષણ) ભાવ ખાતરી અને કૃષિ સેવાઓ પરના કરારથી ખેડૂતો સીધા વેપારીઓ, કંપનીઓ, પ્રોસેસિંગ એકમો, નિકાસકારો સાથે જોડાય છે. તે ખેડૂતને કૃષિ કરાર દ્વારા વાવણી કરતા પહેલા અને વાવણી કરતા પહેલા ઉત્પાદનના ભાવ નક્કી કરવાની ખાતરી આપે છે. ખેડૂતને કરારમાં સંપૂર્ણ સ્વતંત્રતા મળશે, તે તેની ઇચ્છા પ્રમાણે ભાવ નક્કી કરીને પેદાશોનું વેચાણ કરશે. દેશમાં 10 હજાર ખેડૂત ઉત્પાદક જૂથો બનાવવામાં આવી રહ્યા છે. આ એફપીઓ નાના ખેડૂતોને ઉમેરવા અને તેમના પાકને બજારમાં નફો આપવા તરફ કામ કરશે.
• જોકે નવા બિલમાં ન્યૂનતમ ટેકાના ભાવ (એમએસપી) (પીએમ નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું નથી કે એમએસપીને ખતમ કરવામાં આવી રહી નથી), પરંતુ 'બહારની મંડીઓને' પાકની કિંમત નક્કી કરવા દેવા આ અંગે ખેડુતોમાં ચિંતા છે.
• ખેડૂતોની આ ચિંતાઓ વચ્ચે રાજ્ય સરકારો - ખાસ કરીને પંજાબ અને હરિયાણા - ડર અનુભવી રહ્યા છે કે જો ખાનગી ખરીદદારો સીધા જ ખેડૂતો પાસેથી અનાજની ખરીદી કરશે તો મંડળીઓમાં વેરાની ખોટ સહન કરવી પડશે.
• કૃષિ સુધારણા બીલોમાં ગરમ ​​થતાં સરકારે પાકના લઘુતમ ટેકાના ભાવની જાહેરાત કરી છે. બિનેટની આર્થિક બાબતોની સમિતિએ તેને મંજૂરી આપી છે. ખેડૂતોની ચિંતાને ધ્યાનમાં રાખીને, એક મહિના પહેલા લઘુતમ ટેકાના ભાવને મંજૂરી આપવામાં આવી છે. સરકારે એમએસપીને પ્રતિ ક્વિન્ટલ રૂ .50 થી વધારીને 300 રૂપિયા કરી દીધી છે, એફસીઆઇ અને અન્ય સરકારી એજન્સીઓ એમએસપી પર ખેડૂતો પાસેથી તેમના અનાજની ખરીદી કરશે.
• કૃષિ મંત્રી નરેન્દ્રસિંહ તોમરના જણાવ્યા મુજબ રવિ સિઝન માટે ગ્રામના એમએસપીમાં પ્રતિ ક્વિન્ટલ રૂ. 225 નો વધારો કરવામાં આવ્યો છે અને તે વધીને 5100 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ થયો છે. મસૂરના લઘુતમ ટેકાના ભાવ પ્રતિ ક્વિન્ટલમાં 300 રૂપિયા અને તે વધારીને 5100 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ કરવામાં આવ્યા છે. તેમણે કહ્યું કે સરસવના એમએસપીમાં પ્રતિ ક્વિન્ટલ રૂ. 225 નો વધારો કરવામાં આવ્યો છે અને તે વધીને 4650 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ થઈ ગયો છે. કેસરીના લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ રૂ. 75 અને કેસરીના એમએસપીમાં પ્રતિ ક્વિન્ટલના 112 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ થયા બાદ આને વધારીને 1600 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ કરવામાં આવ્યા છે.
• સોમવારે કૃષિ બીલોની પ્રશંસા કરતાં વડા પ્રધાને કહ્યું કે, નવા કૃષિ સુધારાઓથી ખેડૂતને આઝાદી મળી છે કે તે પોતાનો પાક કોઈપણ જગ્યાએ, ગમે ત્યાં અને તેની શરતો પર વેચી શકે છે. જો તેને બજારમાં વધુ નફો મળે તો તે ત્યાં તેનો પાક વેચે છે. જો માર્કેટમાં ક્યાંય કરતાં વધારે નફો હોય તો ત્યાં વેચવાની મનાઈ રહેશે નહીં. પગ બાંધી દીધા હતા આ કાયદાઓની આડમાં દેશમાં આવી શક્તિશાળી ગેંગ બનાવવામાં આવી હતી, જે ખેડૂતોની લાચારીનો લાભ લઈ રહી હતી.પીએમએ કહ્યું કે, 'ગઈકાલે દેશની સંસદે દેશના ખેડુતોને નવા અધિકાર આપતા ખૂબ ઐતિહાસિક કાયદા આપ્યા હતા. પર પસાર થયું છે. હું દેશની જનતા, દેશના ખેડુતો અને દેશના ઉજ્જવળ ભાવિની આશાવાદી પ્રજાને આ માટે અભિનંદન આપું છું. આ સુધારાઓ 21 મી સદીના ભારતની જરૂરિયાત છે.

આ પણ વાંચો: સસ્પેન્ડ સાંસદોના ધરણા ખતમ, માંગો પૂરી ન થાય ત્યાં સુધી ચોમાસુ સત્રનો વિપક્ષ કરશે બહિષ્કાર

English summary

Why the Agriculture Bill is being opposed, 10 things connected with the matter