બ્રહ્મપુત્રા નદી પર ચીન બનાવી રહ્યું છે સુપરબાંધ, જાણો ભારતને કઇ રીતે છે ખતરો?
સેટેલાઇટ ફોટોગ્રાફ્સ દર્શાવે છે કે ચીન એલએસીના પૂર્વ અને પશ્ચિમી ક્ષેત્રના ગામડાઓમાં સૈન્ય માળખાને ઝડપથી મજબૂત કરી રહ્યું છે. આ ડેમ ભારત, નેપાળ અને ચીનની ટ્રાઇ જંકશન બોર્ડરથી ઉત્તરમાં થોડાક કિલોમીટર દૂર છે.
ચીન ગંગાની એક સહાયક નદી પર નેપાળ અને ભારતની સરહદ નજીક તિબેટમાં ડેમ બનાવી રહ્યું છે. સેટેલાઇટ ઇમેજ સૂચવે છે કે આ ડેમનો ઉપયોગ ડાઉનસ્ટ્રીમના પાણીના પ્રવાહને નિયંત્રિત કરવા માટે કરવામાં આવ્યો હશે. હિન્દુસ્તાન ટાઈમ્સમાં છપાયેલા સમાચાર મુજબ, આ સમાચાર એવા સમયે આવ્યા છે જ્યારે ચીન તિબેટના નીચેના ભાગમાં એલએસી પાસે યાર્લુંગ જાંગબો નદી પર 'સુપર' ડેમ બનાવવાની યોજના બનાવી રહ્યું છે. આ નદી તિબેટ થઈને અરુણાચલ પ્રદેશ અને પછી આસામમાં પ્રવેશે છે અને બ્રહ્મપુત્રામાં જોડાય છે. અરુણાચલ પ્રદેશમાં આ નદીનું નામ સિયાંગ છે જ્યારે આસામમાં તેને બ્રહ્મપુત્રા કહેવામાં આવે છે.
ગામડાઓમાં સૈન્યા ઢાંચો મજબુત કરી રહ્યું છે ચીન
રિપોર્ટ અનુસાર, સેટેલાઇટ ફોટોગ્રાફ્સ દર્શાવે છે કે ચીન એલએસીના પૂર્વ અને પશ્ચિમી સેક્ટરના ગામડાઓમાં સૈન્ય માળખાને ઝડપથી મજબૂત કરી રહ્યું છે. ઇન્ટેલ લેબમાં જિયોસ્પેશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ રિસર્ચર ડેમિયન સિમોને ટ્વિટર પર તેનાથી સંબંધિત એક સેટેલાઇટ ઇમેજ ટ્વીટ કરી છે. તસવીરોમાં સ્પષ્ટ દેખાઈ રહ્યું છે કે ચીન તિબેટના બુરાંગ કાઉન્ટીમાંથી વહેતી માબ્જા ઝાંગબો નદી પર મે 2021થી ડેમ બનાવી રહ્યું છે. સિમોનના મતે આ ડેમ ભારત, નેપાળ અને ચીનની ટ્રાઈ જંકશન બોર્ડરથી ઉત્તરમાં થોડાક કિલોમીટર દૂર છે.
લગભગ 400 મીટર લાંબો છે બંધ
ભારતમાં ગંગામાં જોડાતાં પહેલાં મબ્જા ઝંગબો નદી નેપાળની ઘાઘરા અથવા કરનાલી નદીમાં જોડાય છે. સિમોને કહ્યું કે લેટેસ્ટ સેટેલાઇટ ઈમેજ પ્રમાણે આ ડેમ 350 મીટરથી 400 મીટર લાંબો છે. તેમણે કહ્યું કે હવે તેનું બાંધકામ ચાલી રહ્યું છે, તેથી તે શેના માટે તૈયાર કરવામાં આવી રહ્યું છે તે કહી શકાય નહીં. તેણે કહ્યું કે તે બંધ બાંધવા જેવું લાગે છે. આ સાથે ડેમની નજીક એરપોર્ટ પણ બનાવવામાં આવી રહ્યું છે.
|
ઉત્તરાખંડમાં આવી શકે છે પુર
હિન્દુસ્તાન ટાઈમ્સ અનુસાર, નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે આ સ્થળ ઉત્તરાખંડમાં કાલાપાની નજીક વ્યૂહાત્મક રીતે મહત્વપૂર્ણ સ્થાન પર બનાવવામાં આવી રહ્યું છે અને તેનો ઉપયોગ પાણી સંગ્રહ કરવા માટે થઈ શકે છે. અહીંથી અચાનક પાણી છોડવામાં આવે તો નીચાણવાળા વિસ્તારોમાં પૂરની સ્થિતિ સર્જાવાની ભીતિ સેવાઈ શકે છે. તાજેતરના વર્ષોમાં, ચીને યાર્લુંગ ઝાંગબો નદી પર ઘણા નાના બંધ બાંધ્યા છે, જે ઉત્તરપૂર્વમાં બ્રહ્મપુત્રા પર સમાન ચિંતાઓ ઉભી કરે છે. ચીનના રાજ્ય મીડિયાએ નવેમ્બર 2020 માં અહેવાલ આપ્યો હતો કે યાર્લુંગ ઝાંગબો પર એક સુપર ડેમ બનાવવામાં આવશે, જે એક હાઇડ્રોઇલેક્ટ્રિક પ્રોજેક્ટ હશે અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાની દ્રષ્ટિએ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ હશે.
ખતરામાં આવી શકે છે ભારતની જળ સુરક્ષા
ચીને LAC સાથે અત્યાર સુધી નિર્જન પંથકમાં ડઝનેક ગામડાઓ બનાવ્યા હોવાના અહેવાલ છે, નિષ્ણાતો કહે છે કે તેનો હેતુ વિવાદિત સરહદ પરના પ્રદેશ પરના તેના દાવાને મજબૂત કરવાનો છે. ઓબ્ઝર્વર રિસર્ચ ફાઉન્ડેશન (ORF)ના વરિષ્ઠ ફેલો સમીર પાટીલે જણાવ્યું હતું કે આ ડેમ સ્પષ્ટપણે નદી પર બનેલા હાલના માળખાને મજબૂત કરવાનો ચીનનો પ્રયાસ છે. આ પહેલા ચીને યાર્લુંગ જાંગબો નદી પર આવું જ કર્યું છે. "તિબેટની નાજુક ઇકોલોજીને જોતાં, આ ચોક્કસપણે ભારતની જળ સુરક્ષા પર અસર કરશે અને પહેલાથી જ વણસેલા દ્વિપક્ષીય સંબંધોને વધુ તીવ્ર બનાવશે."