તબીબી વિજ્ઞાનમાં મહાન ક્રાંતિ, ડુક્કરના હૃદયનું માનવ શરીરમાં પ્રત્યારોપણ

કોરોનાકાળ દરમિયાન અમેરિકન ડોક્ટર્સ મેડિકલ જગતમાં ઐતિહાસિક ક્રાંતિ કરી છે અને ડુક્કરના હૃદયને માનવ શરીરમાં ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરવામાં સફળતા મેળવી છે.

વોશિંગ્ટન : કોરોનાકાળ દરમિયાન અમેરિકન ડોક્ટર્સ મેડિકલ જગતમાં ઐતિહાસિક ક્રાંતિ કરી છે અને ડુક્કરના હૃદયને માનવ શરીરમાં ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરવામાં સફળતા મેળવી છે. અમેરિકન ડોક્ટર્સે ડુક્કરનું હૃદય મનુષ્યમાં ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કર્યું છે અને આ વિજ્ઞાન જગત માટે ઐતિહાસિક સફળતા છે. કારણ કે, આ ટેક્નોલોજી દ્વારા હવે લાખો દર્દીઓના જીવ બચાવી શકાય છે. (ફોટો સૌજન્ય- મેરીલેન્ડ સ્કૂલ ઓફ મેડિસિન)

ડુક્કરના હૃદયનું ટ્રાન્સપ્લાન્ટ

અમેરિકન તબીબોએ એક ડુક્કરનું હૃદય માનવ શરીરમાં ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરીને દર્દીનો જીવ બચાવવાનો છેલ્લો પ્રયાસ કર્યો છે. આ તબીબી ક્રાંતિ અમેરિકાની મેરીલેન્ડહોસ્પિટલમાં થઈ છે અને હોસ્પિટલ વતી નિવેદન જાહેર કરીને કહેવામાં આવ્યું છે કે, સર્જરી દ્વારા આ પ્રયોગ દર્દી પર ત્રણ દિવસ પહેલા કરવામાં આવ્યો છે અને દર્દીસંપૂર્ણ રીતે ઠીક છે.

જો કે, અત્યારે તો એ કહેવું ઘણું વહેલું છે કે આ ઓપરેશન ખરેખર કેટલો સમય સફળ થશે અને માનવ શરીરમાં કેટલા દિવસો સુધી ડુક્કરનું હૃદયધબકતું રહેશે, પરંતુ છેલ્લા ત્રણ દિવસથી દર્દીનું જીવવું એ મોટી સિદ્ધિ ગણાય છે.

માનવ શરીરમાં પ્રાણીનું હૃદય

અમેરિકન ડોક્ટર્સનું કહેવું છે કે, આ ઓપરેશન એક 'લાઇફ સેવિંગ' ઓપરેશન છે અને આ પગલું ઘણા વર્ષોના સંશોધન બાદ હાંસલ થયું છે.

યુનિવર્સિટી ઓફ મેરીલેન્ડમેડિકલ સેન્ટરના ડોકટર્સ કહે છે કે, ટ્રાન્સપ્લાન્ટે દર્શાવ્યું છે કે, આનુવંશિક રીતે સંશોધિત પ્રાણીનું હૃદય માનવ શરીરમાં તાત્કાલિક અસ્વીકાર વગર કાર્ય કરી શકે છે.

જોઆ દર્દી બચી જાય અને દર્દી સંપૂર્ણ સ્વસ્થ હોવાનું જણાય તો ડોક્ટર્સનું કહેવું છે કે, આગામી દિવસોમાં અંગદાનની સમસ્યામાંથી મોટી રાહત મળી શકે છે અને લોકોનાપૈસાની પણ ઘણી બચત થશે. એટલે કે ગરીબ દર્દી પણ આ પ્રકારની સારવાર મેળવી શકે છે.

57 વર્ષનો દર્દી

જે દર્દીનું સફળ ઓપરેશન કરવામાં આવ્યું છે, તેનું નામ ડેવિડ બેનેટ છે અને તેની ઉંમર 57 વર્ષ છે. પેશન્ટ ડેવિડના પુત્રએ એસોસિએટ પ્રેસને જણાવ્યું હતું કે, તેજાણતો નથી કે તેના પિતા પરનો પ્રયોગ કેટલો સમય ચાલશે, પરંતુ તે જાણતો હતો કે, જો તેનો ઉપયોગ કરવામાં ન આવ્યો હોત, તો તેના પિતા મૃત્યુ પામ્યા હોત.

દર્દીના પુત્રએ કહ્યું કે, તેના પિતાનું શરીર માનવ અંગ પ્રત્યારોપણ માટે અયોગ્ય બની ગયું છે અને તેની પાસે બીજો કોઈ વિકલ્પ બચ્યો નથી. તેના પિતાએ કહ્યું હતું કે,અથવા તો તેને મરવા દો, નહીંતર તેનું ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરાવો.

અંગદાનની સમસ્યામાંથી રાહત?

સમગ્ર વિશ્વમાં પ્રત્યારોપણ માટે દાનમાં આપવામાં આવેલા માનવ અંગોની તીવ્ર અછત છે અને વૈજ્ઞાનિકો એ જાણવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે કે, શું પ્રાણીઓના અંગોમાનવ શરીરમાં અને પ્રાણીઓના અંગો માનવ શરીરમાં ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરી શકાય છે કે, કેમ તે પ્રયોગ કેવી રીતે કરી શકાય છે.

યુનાઈટેડ નેટવર્ક ફોર ઓર્ગન શેરિંગ, ગયાવર્ષે યુએસમાં માત્ર 3,800 થી વધુ હૃદય પ્રત્યારોપણ થયા છે, જે એક રેકોર્ડ સંખ્યા છે.

યુનિવર્સિટીના એનિમલ ટુ હ્યુમન ટ્રાન્સપ્લાન્ટ પ્રોગ્રામના વૈજ્ઞાનિક નિયામક ડૉ.મુહમ્મદ મોહિઉદ્દીને જણાવ્યું હતું કે, જો આ કામ કરશે, તો પીડાતા દર્દીઓ માટે અંગોનો અનંત પુરવઠો હશે.

અગાઉના નિષ્ફળ પ્રયોગો

આ પહેલા પણ ઘણી વખત પ્રાણીઓના અંગોને માનવ શરીરમાં ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરવાનો પ્રયોગ કરવામાં આવ્યો છે, પરંતુ દરેક વખતે તે નિષ્ફળ સાબિત થયો છે. આવાટ્રાન્સપ્લાન્ટ અથવા ઝેનોટ્રાન્સપ્લાન્ટેશનના પ્રયાસો નિષ્ફળ ગયા છે.

ડોકટર્સનું કહેવું છે કે, આ અગાઉ કરવામાં આવેલા પ્રયોગોમાં એવું જોવા મળ્યું છે કે, માનવ શરીરપ્રાણીઓના અંગો સાથે કામ કરી શકતું નથી અને પ્રાણીઓના અંગો નિષ્ફળ સાબિત થયા છે.

ઉલ્લેખનીય છે કે, આ પહેલા વર્ષ 1984માં એક બાળકનું હાર્ટ બબૂનનું હ્રદયબદલવામાં આવ્યું હતું અને તે બાળક સૌથી વધુ 21 દિવસ જીવ્યું હતું.

આ વખતે હાર્ટ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કેવી રીતે થયું?

રિપોર્ટ અનુસાર આ વખતે મેરીલેન્ડ હોસ્પિટલના સર્જનોએ ડુક્કરના હૃદયનો ઉપયોગ કર્યો હતો, પરંતુ તે હૃદયમાંથી જીન એટીડિન કાઢી નાખવામાં આવ્યું હતું, જેથીડુક્કરના હૃદયનો જે ભાગ હાઇપરફાસ્ટ ઓર્ગન રિજેક્શન માટે જવાબદાર છે, તે તે જ નથી.

સર્જન ડો. ડેવિડ ક્લાસને જણાવ્યું હતું કે, મને લાગે છે કે, તમે આને વોટરશેડઇવેન્ટ તરીકે દર્શાવી શકો છો.

UNOS ના મુખ્ય તબીબી અધિકારી, ડૉ. ડેવિડ ક્લાસને, મેરીલેન્ડ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ વિશે ચેતવણી આપતાં જણાવ્યું હતું કે,ઝેનોટ્રાન્સપ્લાન્ટેશન આખરે કામ કરી શકે છે કે, કેમ તે શોધવા માટે તે માત્ર એક કામચલાઉ પ્રથમ પગલું છે.

દર્દીની સ્થિતિ કેવી છે?

મેરીલેન્ડનો રહેવાસી દર્દી ઘણા મહિનાઓથી હાર્ટ લંગ બાયપાસ મશીન પર પડેલો છે અને ઓપરેશન સફળ થયા બાદ તેણે કહ્યું કે, 'હું જલ્દીથી હોસ્પિટલમાંથી બહારનીકળવા માટે ખૂબ આતુર છું'.

સર્જન ડો. બાર્ટલી ગ્રિફિથે હૃદય પ્રત્યારોપણ વિશે જણાવ્યું હતું કે, "આ સર્જરી અત્યાર સુધી સફળ રહી છે અને જો ભવિષ્યમાંતે સફળ થશે તો આવનારા સમયમાં આપણે અંગોની અછતની સમસ્યાને દૂર કરી શકીશું".

ઉલ્લેખનીય છે કે, સત્તાવાર આંકડાઓ અનુસાર અમેરિકામાં ઓછામાં ઓછાએક લાખ 10 હજાર દર્દીઓ અંગ પ્રત્યારોપણની રાહ જોઈ રહ્યા છે અને ઓછામાં ઓછા 6 હજારથી વધુ લોકો અંગો ન મળવાને કારણે મૃત્યુ પામે છે અને હવે આવાદર્દીઓ માટે એક આશાનું મોટુ કિરણ છે.

English summary

The great revolution in the medical science, the transplantation of the pig heart into the human body.