POCSO પીડિતાના વળતર માટે હાઈકોર્ટે જણાવી આ મોટી વાત

ગુજરાત હાઈકોર્ટની એક ડિવિઝન બેચે સોમવારના રોજ પોલીસ અધિક્ષક (SP), ગોધરા, પંચમહાલને નિર્દેશ આપ્યો છે કે, તેઓ એક બેંકને "કોઈપણ વળતરની રકમ ઉપાડવાની મંજૂરી ન આપવા" માટે વાતચીત કરે, જે POCSO પીડિતને વચગાળાના વળતર તરીકે ચૂકવવામાં આવે છે.

માર્ચમાં, ન્યાયમૂર્તિ સોનિયા ગોકાણી અને મૌના ભટ્ટની ડિવિઝન બેચે કોર્ટ સમક્ષ સગીર છોકરીના વળતરને લગતી હેબિયસ કોર્પસ અરજીની સુનાવણી કરતી વખતે, જાણ કરવામાં આવી હતી કે, પીડિતા માટે રૂપિયા 2.62 લાખ વચગાળાના વળતરની રકમનો પરિવારના સભ્યો તેના ભાઈના લગ્ન કરાવવા માટે તેના દ્વારા ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. જોકે, તેની માતા દ્વારા આ આરોપ નકારી કાઢવામાં આવ્યો હતો.

હાઇકોર્ટે આવા ઉપયોગને "માત્ર અપ્રિય" ગણાવ્યો હતો અને બેંક તેમજ છોકરીની માતા, જેમણે તેની સાથે સંયુક્ત રીતે અકાઉન્ટ રાખ્યું હતું, જેમાં વળતર ચૂકવવામાં આવ્યું હતું, તેની ચકાસણી કર્યા બાદ રિપોર્ટ માંગ્યો હતો. હાઇકોર્ટે એ પણ માગ કરી હતી કે, બાળકીની માતા 11 એપ્રીલ સુધીમાં આ અંગે એફિડેવિટ દાખલ કરે.

સોમવારના રોજ છોકરીની માતાએ, તેના વકીલ દ્વારા, કોર્ટને જણાવ્યું કે, વળતરની રકમમાંથી 1.17 લાખ રૂપિયા તેના ભાઈના લગ્નમાં ખર્ચવામાં આવ્યા નથી, પરંતુ ગુમ થયેલી પીડિતાને શોધવામાં ખર્ચવામાં આવ્યા છે. જોકે કોર્ટે વળતરની રકમનો કોર્ટની પૂર્વ પરવાનગી વિના ઉપયોગ કરવા સામે વાંધો ઉઠાવ્યો હતો.

અરજદારની માતાનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા એડવોકેટ ઉમરફારુક ખરાડીને સંબોધતા, બેચે કાર્યવાહી દરમિયાન કહ્યું હતું કે, પોલીસ પહેલેથી જ આટલો સમય રોકી રહી છે, તમારા ગ્રાહકો પાસે આ પૈસાનો ઉપયોગ કરવાનો કોઈ વ્યવસાય નથી. આ પૈસા પાછા લેવા અને તેને તિજોરીમાં પાછા મોકલવા કે કેમ. રાજ્યના અમે (કોર્ટ) નિર્ણય લઈશું, પરંતુ માતાપિતા આમાંથી તેનો ઉપયોગ કરી શકે તેવી સ્થિતિમાં નહીં હોય.

બેચે ઉમેર્યું હતું કે, તમારી બાબત પછી, અમે હવે બે વાર વિચારી રહ્યા છીએ કે, શું માતા-પિતાને (બેંક ખાતાના સંયુક્ત કસ્ટોડિયન) બનાવવા જોઈએ, કારણ કે તમે તેનો ઉપયોગ કરવાનું શરૂ કરી શકો છો અને પછી સમજૂતી આપી શકો છો. અમે આ નાણાને પૂર્ણ સમયના સચિવ અથવા જિલ્લા કાનૂની સેવા સત્તામંડળના અધ્યક્ષ અથવા એસપી (પોલીસ અધિક્ષક) સાથે સંયુક્ત રીતે રાખીએ. આ પીડિત બાળકના કલ્યાણ માટે છે. અમે સમજીએ છીએ કે માતા-પિતાએ (ખર્ચ) ઉઠાવવો પડશે, પરંતુ તેના તમારે કોર્ટની પરવાનગી લેવી પડશે. તમે કોર્ટની પરવાનગી વિના તેનો ઉપયોગ કરી શકતા નથી.

સગીર છોકરી, જે આ વર્ષે જૂનમાં 18 વર્ષની થવાની છે, તેણીનું અપહરણ એક વ્યક્તિ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું, જે હવે ફરાર છે, જ્યારે તેણી લગભગ 14 વર્ષની હતી. તે પુરુષ દ્વારા કથિત રીતે બળાત્કાર કર્યા પછી તે ગર્ભવતી થઈ હતી, પરંતુ તેણીની તબિયત ખરાબ હોવાને કારણે ગર્ભનો ગર્ભપાત કરવો પડ્યો હતો. POCSO કેસ નોંધવામાં આવ્યો હતો અને જામીન મંજૂર કરવામાં આવ્યા હતા. છોકરી અને પુરુષ ગુમ થયા પછી હેબિયસ કોર્પસ લિટીગેશન ઊભું થયું, બંનેનો આજદિન સુધી કોઈ પત્તો લાગ્યો નથી.

કોર્ટે સોમવારના રોજ તેના આદેશમાં નોંધ્યું હતું કે, માતા-પિતા, જો પુત્રીની અલગથી શોધ કરવા ઈચ્છતા હોય, તો તેઓ તે કરવા માટે હકદાર છે, પરંતુ રાજ્ય દ્વારા અન્યથા આપવામાં આવેલ વળતરની રકમ કોર્ટના પૂર્વગ્રહ વિના પીડિતના વધુ સારા હિત સિવાય અન્ય કોઈપણ હેતુઓ માટે પરવાનગી ક્યારેય બદલી શકાશે નહીં.

અરજદાર-માતાએ તેના સોગંદનામામાં કોર્ટ સમક્ષ રજુ કર્યું હતું કે, વળતરની રકમમાંથી રૂપિયા 1.50 લાખનો ખર્ચ થયો નથી અને બરોડા ગ્રામીણ બેંકમાં જે નાણા જમા છે, તેનો વધુ ઉપયોગ કરવામાં આવશે નહીં તેવી બાંહેધરી આપી હતી.

આ અસર માટે કોર્ટે એસપીને બેંકને એક પત્ર મોકલવા માટે નિર્દેશ આપ્યો હતો કે, વધુ ઉપાડની પરવાનગી ન આપવામાં આવે. બેચે ઉમેર્યું હતું કે, પહેલેથી જ ખર્ચવામાં આવેલી રકમના સંદર્ભમાં, કોર્ટ તેના અંતિમ આદેશમાં નિર્દેશ કરશે કે, તેના વિશે શું કરવાની જરૂર છે. સુનાવણી દરમિયાન કોર્ટે અરજદાર-માતાને સંકેત આપ્યો કે, સંભવતઃ તમારે સમગ્ર રકમ જમા કરાવવાની જરૂર પડશે. આ રાજ્યના પૈસા છે, જેનો કોઈ ખાસ હેતુ માટે ઉપયોગ કરવામાં આવશે અને કોર્ટની પરવાનગી વિના તમે તેનો ઉપયોગ કરી શકતા નથી.

આ દરમિયાન, ગોધરા એસપી, જે સોમવારના રોજ કોર્ટરૂમમાં હાજર હતા, તેમણે કોર્ટને માહિતી આપી હતી કે, પોલીસ આરોપી વ્યક્તિને શોધી રહી છે, જેની ઉંમર હાલમાં આશરે 23 વર્ષ છે, પરંતુ તે અજાણ્યો છે. કોર્ટે પોલીસને સર્ચ ઓપરેશનને વધુ તીવ્ર બનાવવાની સલાહ આપી હતી અને ઉમેર્યું હતું કે, જો તેણી 18 વર્ષની થઈ જાય અને પછી તેઓ લગ્ન કરી લે, તેવું અમે ઈચ્છતા નથી.

English summary

bank not to allow the parents to withdraw compensation of POCSO victim from the account said HC.