અખિલેશની નાની પાર્ટીઓ સાથે ગઠબંધનની રણનીતિ કેટલી સફળ થશે?

લખનૌ, 26 ઑક્ટોબર : ઉત્તર પ્રદેશમાં ત્રણ મુખ્ય વિરોધ પક્ષો ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP) પાસેથી સત્તા મેળવવા માટે 2022 ની શરૂઆતમાં તેમની પોતાની શૈલીમાં આગામી વિધાનસભા ચૂંટણી લડવાની તૈયારી કરી રહ્યા છે. બહુજન સમાજ પાર્ટી (BSP) અને કોંગ્રેસે છેલ્લી ચૂંટણીઓની સરખામણીમાં તેમની રણનીતિમાં થોડો ફેરફાર કર્યો છે. અખિલેશ યાદવની આગેવાની હેઠળની સમાજવાદી પાર્ટી (SP) અગાઉની ફોર્મ્યુલા સાથે સતત ત્રીજી વખત ચૂંટણીમાં પોતાનું નસીબ અજમાવી રહી છે. સપા અને અખિલેશ યાદવ માટે નાની પાર્ટીઓનું ગઠબંધન કેટલું સફળ થશે તે જોવાનું રહે છે.

સપાએ 2012ની યુપી વિધાનસભા ચૂંટણી સ્વતંત્ર રીતે લડી હતી અને બહુમતી મેળવી હતી. સપાના સ્થાપક મુલાયમ સિંહ યાદવે દેશના સૌથી વધુ વસ્તી ધરાવતા રાજ્યના મુખ્યમંત્રી બનવાને બદલે તેમના પુત્ર અખિલેશ યાદવને સરકારની બાગડોર સોંપીને સૌને ચોંકાવી દીધા હતા, ઉત્તર પ્રદેશમાં સૌથી વધુ સંખ્યામાં 403 ધારાસભ્યો, 80 લોકસભા સાંસદો અને 31 રાજ્યસભા સાંસદો આવે છે.

ગત વિધાનસભા ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસ સાથે ગઠબંધન કર્યું હતું

પાંચ વર્ષના શાસન પછી સપાએ 2017ની યુપી વિધાનસભા ચૂંટણી માટે કોંગ્રેસ સાથે જોડાણ કર્યું હતું. બંને પક્ષો વચ્ચેના ગઠબંધનને માસ્ટરસ્ટ્રોક ગણાવાયો હતો. અખિલેશ અને કોંગ્રેસના નેતા રાહુલ ગાંધીના એકસાથે આવવાને "યુપી કે દો લડકો" અને "યુપી કો યે સાથ પસંદ હૈ" જેવા અનેક સૂત્રોચ્ચાર કરીને પ્રચાર કરવામાં આવ્યો હતો. પરંતુ આ ગઠબંધન ભાજપને રોકી શક્યું નહીં. ભાજપે 403 વિધાનસભા બેઠકોમાંથી 312 એકલા અને તેના સાથી પક્ષો સાથે 325 બેઠકો જીતીને ઘણા રાજકીય નિરીક્ષકો અને નિષ્ણાતોને ખોટા સાબિત કર્યા.

સપાએ 2019માં બસપા સાથે ગઠબંધન કર્યું હતું

પરિણામથી નિરાશ થયા વિના સપાએ 2019ની લોકસભા ચૂંટણીમાં આ પ્રયોગનું પુનરાવર્તન કર્યું. તેને BSP સાથે ચૂંટણી પૂર્વે જોડાણ કર્યું હતું. 2014ની લોકસભા ચૂંટણીની સરખામણીમાં માયાવતી-અખિલેશ જોડીએ 2019માં વધુ સારું પ્રદર્શન કર્યું હતું. અલગથી ચૂંટણી લડતી વખતે સપાએ 80માંથી પાંચ બેઠકો જીતી હતી, જ્યારે BSP પોતાનું ખાતું પણ ખોલી શકી નહોતી. 2019માં જ્યારે BSPની સંખ્યા 10 સુધી વધી હતી. પાંચ બેઠકો પર એસપી સમાન રહી હતી. પરિણામો જાહેર થતાંની સાથે જ બંને પક્ષો અલગ થઈ ગયા હતા.

બે ચૂંટણીમાં હાર બાદ પણ ત્રીજી વખત ગઠબંધનની કવાયત

બે પ્રયોગોમાં જેને સપાને વધુ મદદ કરી ન હતી, પાર્ટીએ ફરીથી 2022 ની યુપી રાજ્યની ચૂંટણીઓ નાના પક્ષો સાથે ગઠબંધનમાં લડવાનું નક્કી કર્યું છે. અખિલેશ ઓછામાં ઓછા ત્રણ નાના પક્ષો સાથે વાતચીત કરી રહ્યા હોવાનું માનવામાં આવે છે. તેણે ભાજપ સરકારને હરાવવા માટે ઓમ પ્રકાશ રાજભરની આગેવાની હેઠળની સુહેલદેવ ભારતીય સમાજ પાર્ટી (SBSP) અને જયંત ચૌધરીના નેતૃત્વવાળી રાષ્ટ્રીય લોકદળ (RLD) અને દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલની આગેવાનીવાળી આમ આદમી પાર્ટી (AAP) સાથે જોડાણ કર્યું છે.

સપાનું ધ્યાન મુસ્લિમ-યાદવ ગઠબંધન પર

સપા પાસે મુસ્લિમો અને યાદવોની મજબૂત વોટ બેંક છે. યુપીની 25 કરોડની વસ્તીમાં મુસ્લિમોની સંખ્યા 19 ટકાથી વધુ છે. ઓબીસી રાજ્યની વસ્તીના 41 ટકા છે, જ્યારે યાદવો વસ્તીના 10 ટકા છે. 2017 માં SBSP એ ભાજપ સાથે ગઠબંધન કર્યું હતું અને આઠ બેઠકો પર ચૂંટણી લડી હતી. તેણે ચાર સીટ જીતી અને 0.7 ટકા વોટ શેર મેળવ્યો હતો. બાદમાં તેણે ભાજપ સાથેના સંબંધો તોડી નાખ્યા હતા.

English summary

How successful will Akhilesh's alliance with smaller parties be?