લોકસભા ચૂંટણી 2009 : નાણાની રેલમછેલમાં કયા પક્ષ અવ્વલ રહ્યા?
નવી દિલ્હી, 7 ઓક્ટોબર : ચૂંટણીઓ આવે એટલે મતદારોના પોતાના પક્ષમાં કરવા દરેક રાજકીય પક્ષોને નાણાની રેલમછેલ કરવી પડે છે. આ સિલસિલો વર્ષોથી ચાલ્યો આવે છે. રાષ્ટ્રીય ચૂંટણી પંચ દ્વારા ચૂંટણીઓમાં નાણા ખર્ચવાની મર્યાદા બાંધવામાં આવી હોવા છતાં રાજકીય પક્ષો નાણાની પોટલી ખુલ્લી મુકી દેતા હોય છે.
લોકસભા ચૂંટણી 2009ની જ વાત કરીએ તો કોંગ્રેસ સહિતના રાષ્ટ્રીય પક્ષોની તુલનામાં ભાજપે ચૂંટણી ખર્ચ કરવામાં સૌને પાછળ છોડી દીધા હતા. આ અંગે ભાજપે ચૂંટણી પંચને આપેલા અહેવાલ અનુસાર લોકસભા ચૂંટણી 2009માં તેણે કુલ 448.66 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ કર્યા હતા. તેમાંથી 162.68 કરોડ રૂપિયા પાર્ટી મુખ્યાલય અને 285.98 કરોડ રૂપિયા રાજ્ય સ્તરે ખર્ચ કરવામાં આવ્યા હતા.
મહત્વની બાબત એ છે કે આટલી મોટી રકમ ખર્ચ કરવા છતાં ભાજપ સત્તામાં આવી શકી ન હતી. બીજી તરફ મુખ્ય હરીફ પક્ષ કોંગ્રેસે પણ 380.04 કરોડ રૂપિયા ચૂંટણી પાછળ લુંટાવી દીધા હતા. વર્ષ 2009ની લોકસભા ચૂંટણીઓમાં રાજકીય પક્ષો તરફથી કરવામાં આવેલા ખર્ચની વિગતોમાં તેમને કેવા વિવિધ સ્રોતો તરફથી રકમ મળી છે તે ખૂબ જ રસપ્રદ છે. નોંધનીય બાબત એ પણ છે કે દાનમાં મળેલી મોટા ભાગની રકમ રોકડમાં મળી હતી. જેના કારણે આ પ્રક્રિયા પારદર્શક રહી ન હતી.
આવો જાણીએ ચૂંટણીમાં મળેલા દાનની રસપ્રદ બાબતો...
Congress
કોંગ્રેસને
ચૂંટણી
ખર્ચ
માટે
કુલ
313.74
કરોડ
રૂપિયા
મળ્યા
હતા.
તેમાંથી
237.36
કરોડ
રૂપિયા
કેશ
મળ્યા
હતા.
જ્યારે
માત્ર
76.38
કરોડ
એટલે
કે
માત્ર
24
ટકા
રકમ
ચેક
અને
ડિમાન્ડ
ડ્રાફ્ટથી
મળ્યા
હતા.
BJP
ભાજપને
478.61
કરોડ
રૂપિયા
ચૂંટણી
ખર્ચ
માટે
મળ્યા
હતા.
તેમાંતી
49
ટકા
રકમ
ચેક
અથવા
ડિમાન્ડ
ડ્રાફ્ટથી
મળી
હતી.
જ્યારે
બાકીની
રકમ
રોકડમાં
મળી
હતી.
ભાજપે
એકઠી
કરેલી
કુલ
રકમમાંથી
163.03
કરોડ
રૂપિયા
પાર્ટીના
કેન્દ્રીય
કાર્યાલયને
મળ્યા
જ્યારે
બાકીની
315.58
કરોડ
રૂપિયાની
રકમ
રાજ્યોના
પાર્ટી
કાર્યાલય
મારફતે
મળી
હતી.
BSP
બહુજન
સમાજવાદી
પાર્ટી
-
બીએસપીએ
21.23
કરોડ
રૂરપિયા
ચૂંટણી
દરમિયાન
ખર્ચ
કર્યા
હતા.
માયાવતીના
નેતૃત્વમાં
પાર્ટીને
માર્ચથી
મે
2009
દરમિયાન
ચૂંટણી
પ્રક્રિયા
પૂરી
થઇ
ત્યાં
સુધીમાં
33.16
કરોડ
રૂપિયા
પ્રાપ્ત
થયા
હતા.
મજાની
વાત
એ
છે
કે
બીએસપીને
ચેક
કે
ડિમાન્ડ
ડ્રાફ્ટથી
માત્ર
20,000
રૂપિયા
મળ્યા
જ્યારે
બાકીની
તમામ
રકમ
રોકડ
સ્વરૂપમાં
મળી
હતી.
NCP
યુપીએના
ઘટક
પક્ષ
અને
કેન્દ્રીય
મંત્રી
શરદ
પવારની
પાર્ટી
નેશનાલિસ્ટ
કોંગ્રેસ
પાર્ટી
-
એનસીપીએ
ચૂંટણીઓમાં
કુલ
26.17
કરોડ
રૂપિયાનો
ખર્ચ
કર્યો
હતો.
જેમાંથી
રાજ્ય
સ્તરે
18.26
કરોડ
રૂપિયા
ખર્ચ
કરવામાં
આવ્યા.
જ્યારે
કેન્દ્રીય
સ્તરે
8.38
કરોડ
રૂપિયા
મળ્યા
હતા.
CPIM
સીપીઆઇએમને
ચૂંટણી
પ્રક્રિયા
દરમિયાન
કુલ
1.53
કરોડ
રૂપિયા
મળ્યા
હતા.
SP
સમાજવાદી
પાર્ટીએ
લોકસભા
ચૂંટણી
2009માં
21.49
કરોડ
રૂપિયા
ખર્ચ
કર્યા.
Trinmool Congress
મમતા
બેનરજીની
પાર્ટી
તૃણમૂલ
કોંગ્રેસે
માત્ર
89.97
લાખ
રૂપિયા
ખર્ચ
કર્યો
હતો.
AIADMK
અન્નાદ્રમુકનો
ખર્ચ
રૂપિયા
12.17
કરોડ
રહ્યો
હતો.
પાર્ટીને
ખર્ચ
માટે
17.98
કરોડ
રૂપિયા
મળ્યા
હતા.
DMK
તમિલનાડુની
દ્રમુક
પાર્ટીને
પાછલી
ચૂંટણીઓમાં
રૂપિયા
7.77
કરોડ
રૂપિયા
ખર્ચ
કર્યો
હતો.