મોદી સરકાર સામે ઝુક્યું અમેરિકા, રશિયા પાસેથી ઇચ્છે તેટલુ ક્રુડ ખરીદી શકે છે ભારત
યુક્રેન યુદ્ધ શરૂ થયું ત્યારથી જ રશિયાના તેલની ખરીદીને લઈને અમેરિકા સહિતના પશ્ચિમી દેશો દ્વારા ભારતને સતત નિશાન બનાવવામાં આવ્યું છે અને ભારતને આકરી ટીકાઓનો સામનો કરવો પડ્યો છે, પરંતુ તેમ છતાં ભારત સરકારે રશિયન તેલ ખરીદવા
યુક્રેન યુદ્ધ શરૂ થયું ત્યારથી જ રશિયાના તેલની ખરીદીને લઈને અમેરિકા સહિતના પશ્ચિમી દેશો દ્વારા ભારતને સતત નિશાન બનાવવામાં આવ્યું છે અને ભારતને આકરી ટીકાઓનો સામનો કરવો પડ્યો છે, પરંતુ તેમ છતાં ભારત સરકારે રશિયન તેલ ખરીદવા માટેના પગલાં પાછા લીધાં નથી. એસ. જયશંકર અને ભારતીય પેટ્રોલિયમ મંત્રી હરદીપ સિંહ પુરીએ રશિયન તેલની આયાતને લઈને દરેક મીડિયા અને રાજદ્વારી પ્લેટફોર્મ પર ભારતને મજબૂત સમર્થન આપ્યું છે. પરંતુ, હવે અમેરિકા દ્વારા એક મોટું નિવેદન આપવામાં આવ્યું છે અને કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારત ઇચ્છે તેટલું રશિયન તેલ ખરીદી શકે છે અને એવું માનવામાં આવે છે કે ભારતની નવી પ્રકારની વિદેશ નીતિ સામે અમેરિકાને પહેલીવાર પીછેહઠ કરવાની ફરજ પડી છે.
રશિયન તેલ પર ઝુક્યુ અમેરિકા?
યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સે કહ્યું છે કે તે ભારત માટે રશિયન તેલ પર G7 દેશો દ્વારા લાદવામાં આવેલી પ્રાઇસ કેપથી ઉપરના ભાવ સહિત ઇચ્છે તેટલું રશિયન તેલ ખરીદવાનું ચાલુ રાખવા માટે ખુશ છે. અમેરિકાએ કહ્યું છે કે જો ભારત રશિયા પાસેથી પ્રાઇસ કેપથી ઉપરની કિંમત ચૂકવીને તેલ ખરીદે અને તે વીમા કંપનીઓ, નાણાકીય સંસ્થાઓ અને પશ્ચિમી દેશોની દરિયાઈ સેવાઓનું ઉલ્લંઘન ન કરે તો પણ અમેરિકાને કોઈ વાંધો નથી. યુ.એસ ટ્રેઝરી સેક્રેટરી જેનેટ યેલેને શુક્રવારે આની જાહેરાત કરી હતી. જેનેટ યેલેને કહ્યું છે કે રશિયા સામે G7 દેશો દ્વારા લાદવામાં આવેલી પ્રાઇસ કેપ હજુ પણ રશિયાની આવકને અંકુશમાં લેવા અને વૈશ્વિક તેલના ભાવ ઘટાડવા માટે કાર્ય કરશે. ન્યૂઝ એજન્સી રોયટર્સ સાથે વાત કરતા જેનેટ યેલેને ભારત-અમેરિકાના આર્થિક સંબંધોને વધુ ગાઢ બનાવવા માટે આયોજિત એક કોન્ફરન્સ દરમિયાન આ વાતો કહી હતી, જેમાં તેણે ભારતને અમેરિકાનું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ભાગીદાર ગણાવ્યું હતું.
રશિયા માટે તેલ વેચવુ થશે મુશ્કેલ
જેનેટ યેલેને રોઇટર્સને જણાવ્યું હતું કે રશિયા માટે તે હવે જેટલું તેલ નિકાસ કરે છે તેટલું વેચાણ કરવું સરળ રહેશે નહીં. ભાવ મર્યાદા લાદવામાં આવ્યા પછી અને યુરોપિયન યુનિયન દ્વારા રશિયાને રશિયન તેલ ખરીદવા પર પ્રતિબંધ મૂક્યા પછી તે વેચવું શક્ય બનશે નહીં. નોંધપાત્ર ડિસ્કાઉન્ટ આપીને તેલ. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, એકવાર યુરોપિયન યુનિયન તેલ ખરીદવાનું બંધ કરી દે, રશિયા માટે તે હવે કરી રહ્યું છે તેટલું જ તેલ મોકલવું વધુ મુશ્કેલ બનશે. તેથી, રશિયા તેલના નવા ખરીદદારોને સખત રીતે શોધી રહ્યું છે, પરંતુ મોટાભાગના ખરીદદારો પશ્ચિમી સેવાઓ પર આધાર રાખે છે. ભારત હવે ચીન સિવાય રશિયાનો સૌથી મોટો તેલ ગ્રાહક છે. તમને જણાવી દઈએ કે G7 દેશો 5 ડિસેમ્બરની ડેડલાઈન પહેલા રશિયન ઓઈલ પર પ્રાઇસ કેપ લાદશે.
ભારતને મળશે ફાયદો
યુ.એસ ટ્રેઝરી સેક્રેટરી જેનેટ યેલેને જણાવ્યું હતું કે પ્રાઇસ કેપની રજૂઆતથી ભારત અને ચીનને રશિયન ક્રૂડની ખરીદીના ભાવ ઘટાડવામાં વધુ મદદ મળશે. રશિયન તેલ સસ્તા ભાવે વેચાઈ રહ્યું છે, અને અમે ખુશ છીએ કે ભારતને આ ડીલ ઓછી કિંમતે મળી છે, જે યોગ્ય છે. ભારત અને ખાનગી ભારતીય તેલ કંપનીઓ "કોઈપણ કિંમતે તેલ ખરીદી શકે છે, જ્યાં સુધી તેઓ આ પશ્ચિમી સેવાઓ (વીમા અને શિપિંગ) નો ઉપયોગ ન કરે અને તેઓ અન્ય સેવાઓ શોધે. અને કોઈપણ પદ્ધતિ સારી છે." પ્રાઇસ કેપનો હેતુ રશિયાની તેલની આવકમાં ઘટાડો કરવાનો છે અને તેમને પશ્ચિમી દેશોમાં વીમા, શિપિંગ કંપનીઓનો લાભ લેતા અટકાવવાનો છે. તેમણે એવી સંભાવના વ્યક્ત કરી છે કે પ્રાઇસ કેપ લાદવામાં આવ્યા બાદ રશિયન તેલની કિંમત પ્રતિ બેરલ 63 થી 64 ડોલરના ઐતિહાસિક સ્તરે આવી શકે છે.
ભારત છે સાવધાન
યુ.એસ ટ્રેઝરી સેક્રેટરી જેનેટ યેલેનની ટિપ્પણી એવા સમયે આવી છે જ્યારે ભારતના વિદેશ પ્રધાન અને ભારતીય પેટ્રોલિયમ પ્રધાને ગયા અઠવાડિયે સ્પષ્ટપણે કહ્યું હતું કે ભારત રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઇલની આયાત કરવાનું ચાલુ રાખશે, કારણ કે તેનાથી ભારતને ફાયદો થશે. હિન્દુસ્તાન ટાઈમ્સના અહેવાલ મુજબ ભારત તરફથી તેમની ટિપ્પણી અંગે કોઈ સત્તાવાર પ્રતિસાદ આપવામાં આવ્યો નથી, ત્યારે અન્ય ભારતીય અધિકારીઓએ કહ્યું છે કે તેઓ G7 દેશોની પ્રાઇસ કેપ અંગે સાવચેત છે. ભારત સરકારના એક અધિકારીએ કહ્યું, "મને નથી લાગતું કે અમે પ્રાઇસ કેપ મિકેનિઝમને અનુસરીશું અને અમે તેના વિશે દેશોને કહ્યું છે અને અમે માનીએ છીએ કે તેઓ અમારા નિર્ણયથી આરામદાયક છે." અધિકારીએ કહ્યું, સ્થિર પુરવઠો અને કિંમતો સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે.
ટેંકરો દ્વારા તેલની કરાશે આપુર્તી
G7 દેશોની પ્રાઇસ કેપ સક્રિય થયા પછી, કોઈપણ દેશ માટે રશિયન તેલ ખરીદવું સરળ રહેશે નહીં, કારણ કે આ પછી તેઓ રશિયન તેલને ગંતવ્ય સ્થાન પર લઈ જવા માટે વીમો મેળવી શકશે નહીં, ન તો તેઓ પશ્ચિમી દેશોના જહાજો મેળવી શકશે જેમાં તેલ મોકલવામાં આવે છે. તેને જોતા રશિયાની જેમ ટેન્કર વિકલ્પ પર કામ ચાલી રહ્યું છે. રશિયાના સૌથી મોટા તેલ નિકાસકાર રોસનેફ્ટ તેના ટેન્કર ચાર્ટર વેપારને વિસ્તારી રહ્યા છે જેથી તેના ખરીદદારોને ટેન્કર, વીમો અથવા અન્ય સેવાઓને પ્રાઇસ કેપ તરીકે જોવી ન પડે. જો કે, ટેન્કરોમાંથી તેલનો પુરવઠો સરળ રહેશે નહીં અને ઉદાહરણ તરીકે જો ભારત રશિયાથી રોડ માર્ગે ટેન્કરો દ્વારા તેલ સપ્લાય કરે છે, તો તે તેલની કિંમત એટલી વધી જશે કે તેને બજારમાં વેચવું ખૂબ મુશ્કેલ બનશે. હવે એ જોવાનું રસપ્રદ રહેશે કે ભારત અને ચીન જેવા દેશો રશિયન તેલની આયાત કેવી રીતે કરે છે.