Russia-Ukraine crisis: રશિયાના લીધે પુરી દુનિયા ભોગવશે, ડરવાના છે આ મુખ્ય 4 કારણ
યુ.એસ.એ સત્તાવાર રીતે પૂર્વી યુક્રેનમાં રશિયન લશ્કરી તૈનાતીને "આક્રમકતા" કહેવાનું શરૂ કર્યું છે, જ્યારે શરૂઆતમાં આ શબ્દનો ઉપયોગ કરવાનું ટાળ્યું હતું. બીજી તરફ, રશિયન સંસદે રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનને દેશની બહાર લશ
યુ.એસ.એ સત્તાવાર રીતે પૂર્વી યુક્રેનમાં રશિયન લશ્કરી તૈનાતીને "આક્રમકતા" કહેવાનું શરૂ કર્યું છે, જ્યારે શરૂઆતમાં આ શબ્દનો ઉપયોગ કરવાનું ટાળ્યું હતું. બીજી તરફ, રશિયન સંસદે રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનને દેશની બહાર લશ્કરી શક્તિનો ઉપયોગ કરવા માટે અધિકૃત કર્યા પછી પૂર્વ યુક્રેનમાં રશિયા તરફી અલગતાવાદીઓના હુમલામાં વધારો થયો છે. યુક્રેનની સેનાએ બુધવારે દાવો કર્યો હતો કે હુમલાને કારણે છેલ્લા 24 કલાકમાં યુદ્ધવિરામના ઉલ્લંઘનમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે અને એક સૈનિક માર્યો ગયો છે અને છ ઘાયલ થયા છે. પરંતુ, આ સંકટ માત્ર યુક્રેન અને રશિયા પૂરતું મર્યાદિત નથી. અહીંથી ઉછળતી જ્વાળાઓનો તાપ ટૂંક સમયમાં આખી દુનિયા અનુભવશે.
ચીને રશિયા પરના પ્રતિબંધોનો વિરોધ કર્યો
યુક્રેન કહે છે કે અલગતાવાદીઓ (રશિયન તરફી) ભારે તોપખાના, મોર્ટાર અને ગ્રાડ રોકેટ સિસ્ટમનો ઉપયોગ કરે છે. બીજી તરફ, ચીને કહ્યું છે કે તે રશિયા પર કોઈપણ પ્રકારના પ્રતિબંધોનો વિરોધ કરે છે, કારણ કે તેને લાગે છે કે પ્રતિબંધો આ સમસ્યાનો ઉકેલ નથી. જ્યારે રશિયા 'રાજદ્વારી ઉકેલ'ની વાત કરી રહ્યું છે, પરંતુ છેલ્લા બે દિવસમાં જે બન્યું છે તેના પરથી લાગે છે કે વિશ્વ જે સંકટને લઈને આશંકિત હતું તેની શરૂઆત થઈ ગઈ છે. ભારત હાલમાં વધેલા તણાવ અંગે ઊંડી ચિંતા વ્યક્ત કરીને વિશેષ ફ્લાઇટ દ્વારા યુક્રેનમાંથી તેના નાગરિકોને સુરક્ષિત રીતે બહાર કાઢવામાં વ્યસ્ત છે. આવનારા દિવસો, અઠવાડિયા અને મહિનાઓમાં આ સંકટની વિશ્વ પર શું અસર થશે તેની ચર્ચા કરવી જરૂરી છે.
ઉર્જાના ભાવમાં જંગી વધારો થવાનો ડર
રશિયા-યુક્રેન વિવાદ વધતાં ગેસના ભાવમાં અણધાર્યા વધારો થવાની આશંકા છે. ખાસ કરીને યુરોપને સૌથી વધુ અસર થવાની ધારણા છે, જે લગભગ 40% કુદરતી ગેસ અને 25% તેલ માટે રશિયા પર નિર્ભર છે. મંગળવારે આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં કાચા તેલની કિંમત 2014 પછીના સર્વોચ્ચ સ્તરે $100 પ્રતિ બેરલ પર પહોંચી ગઈ હતી. જ્યારે, પુતિને કહ્યું છે કે સપ્લાયમાં કોઈ વિક્ષેપની મંજૂરી આપવામાં આવશે નહીં. રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિને કહ્યું છે કે, "રશિયા વિશ્વના બજારોને કુદરતી ગેસ સહિત કુદરતી ગેસનો અવિરત પુરવઠો પૂરો પાડવાનું ચાલુ રાખવા માંગે છે, તેના માળખાકીય સુવિધાઓ અને રોકાણો વિકસાવવા માંગે છે." પરંતુ, જો રશિયા સામે પ્રતિબંધો વધશે તો ભારત માટે તેલની કિંમતોને નિયંત્રિત કરવી મુશ્કેલ બનશે.
ખાદ્યપદાર્થોના ભાવમાં આગ લાગવાનો ભય
રશિયા ઘઉંનો વિશ્વનો સૌથી મોટો નિકાસકાર છે. યુક્રેન અને રશિયા મળીને વિશ્વમાં 25% ઘઉંની નિકાસ કરે છે. ઇજિપ્ત, તુર્કી (પહેલેથી જ અહીં ફુગાવાનો દર 50% સુધી પહોંચી ગયો છે), મધ્ય-પૂર્વના દેશો અને આફ્રિકા મોટાભાગે રશિયન નિકાસ પર નિર્ભર છે. ઘઉં સિવાય, ઘણા દેશો અન્ય અનાજ માટે રશિયા અને યુક્રેન પર મોટા પ્રમાણમાં નિર્ભર છે.
રોકાણકારોમાં ગભરાટ
રશિયા-યુક્રેન વિવાદને કારણે સમગ્ર વિશ્વની અર્થવ્યવસ્થા પર સંકટના વાદળો મંડરાઈ રહ્યા છે. રશિયન બ્લોક અને યુક્રેન, યુએસ અને તેના નાટો સાથીઓ સાથે જોડાયેલા યુરોપીયન દેશો વચ્ચેના મુકાબલોથી સર્જાયેલી રાજદ્વારી ગરબડને કારણે વિશ્વભરના રોકાણકારોમાં અસ્થિરતા અંગે ગભરાટ ફેલાયો છે. કોવિડ રોગચાળાને કારણે વૈશ્વિક અર્થવ્યવસ્થા પહેલાથી જ દબાણ હેઠળ છે અને આ નવી આંતરરાષ્ટ્રીય કટોકટી તેની સ્થિતિ વધુ ખરાબ કરી શકે છે. ભારતે રશિયામાં એનર્જી સેક્ટરમાં પણ રોકાણ કર્યું છે, જ્યાં તેના હિતોને પણ ફટકો પડવાની શક્યતા છે.
રશિયા અને ચીન વચ્ચે નિકટતા વધશે
ચીન આવનારા દાયકાઓ સુધી સમગ્ર વિશ્વ માટે ખતરો બનીને ઉભરી રહ્યું છે. રશિયા-યુક્રેન વચ્ચે જે કંઈ થઈ રહ્યું છે તેનું પરિણામ એ આવશે કે રશિયા અને ચીન વચ્ચેની તાલમેલ વધુ વધશે. બંને દેશો ગેસના સપ્લાય માટે 30 વર્ષના કરાર પર હસ્તાક્ષર કરી ચૂક્યા છે. ચીનની શક્તિ સાથે રશિયાનું જોડાણ સમગ્ર વિશ્વ માટે ચેતવણીની ઘંટડી તો છે જ, પરંતુ ભારતના દૃષ્ટિકોણથી તે નવી પડકારજનક પરિસ્થિતિઓનું નિર્માણ કરનાર સાબિત થઈ શકે છે. ચીન વધુ સારી સ્થિતિમાં આવી રહ્યું છે કારણ કે અમેરિકા તેના માટે નવા મોરચે કામ કરી રહ્યું છે. આ સ્થિતિ તેના માટે ઈન્ડો-પેસિફિકથી લઈને દક્ષિણ ચીન સાગર સુધી વધુ અનુકૂળ વાતાવરણ બનાવી શકે છે.