Chanakya Niti: જે મળ્યુ છે એને સંભાળીને રાખો, નહિતર કશુ નહિ મળે

ભારતીય જનતામાં એક ખૂબ જ લોકપ્રિય વાક્ય છે - અડધું છોડી દે અને આખા માટે દોડે, આખું ન મળે અને અડધું પણ ગુમાવે. મતલબ કે જે વ્યક્તિ પોતાની અડધી સુખ-સુવિધાઓ છોડીને સંપૂર્ણ મેળવવાની ઝંખનામાં દોડે છે, તેના હાથમાંથી કેટલીકવાર અડધુ પણ જતુ રહે છે અને તેને પૂરુ મળતુ નથી.

મોટા ભાગના મનુષ્યો એ ઝંખનાઓ, ઈચ્છાઓ, આકાંક્ષાઓ પાછળ દોડતા રહે છે જે પૂર્ણ કરવી શક્ય નથી.

यो ध्रुवाणि परित्यज्य हृाध्रुवं परिसेवते ।

ध्रुवाणि तस्य नश्यन्ति चाध्रुवं नष्टमेव तत ।।

અર્થ- જે વ્યક્તિ નિશ્ચિતને છોડીને અનિશ્ચિતનો સહારો લે છે, તેનો પણ ચોક્કસ નાશ થાય છે. અનિશ્ચિતનો તો સ્વયં જ નાશ થાય છે.

આચાર્ય ચાણક્ય કહે છે કે જે વસ્તુની પ્રાપ્તિ નિશ્ચિત છે તે પહેલા પ્રાપ્ત કરવી જોઈએ અથવા તે જ કાર્ય પહેલા કરવું જોઈએ. આમ ન કરીને જે વ્યક્તિ એવા અનિશ્ચિત કાર્યો કરવા માટે ઉતાવળ કરે છે, જે પૂર્ણ થવામાં શંકા હોય તેનું સારી રીતે તૈયાર કરેલું કાર્ય પણ તેનાથી છૂટી જાય છે અને જે વસ્તુ પ્રાપ્ત કરવાની છે અથવા જે કામ કરવાનું છે તે થઈ શકતું નથી.

આમ તેના હાથ બંને બાજુથી ખાલી રહે છે. આચાર્ય નિર્દેશ કરે છે કે અનિશ્ચિતને માનવું મૂર્ખતા છે. તેનો નાશ થયો ગણવો જોઈએ અથવા જે નિશ્ચિત નથી તે નષ્ટ સમાન છે.

જો તમે ઉદાહરણથી સમજો તો ઘણા પુરુષો તેમની સુશીલ, સુલક્ષણ, સુનયના પત્નીને છોડીને બીજી સ્ત્રીઓની પાછળ દોડે છે, તમારી પાસે જે ઘરમાં છે તેનો આદર કરો, તેની ઈચ્છાઓ પૂરી કરો, તેની સુખ-સુવિધાઓનું ધ્યાન રાખો, જે ઉપલબ્ધ નથી. તેની પાછળ દોડવું મૂર્ખતા છે.

આવા લંપટ માણસ પોતાની પત્નીને પણ ગુમાવે છે. તેથી જ જીવનમાં જે પણ મળે, ભગવાને જે આપ્યું છે તેનો આદર કરતા શીખો, તેને સાચવતા શીખો તો જ જીવન સાર્થક છે, નહીં તો ખોટા સુખની પાછળ દોડવાથી કશું પ્રાપ્ત થશે નહીં.

English summary

Chanakya Niti: Keep what you've got says Chanakya. Read details.