અફઘાનિસ્તાન મુદ્દે આજે ભારતમાં 8 દેશોની જનરલ સમિટ, આમંત્રણ ન મળતા તાલિબાને શું કહ્યું?

અફઘાનિસ્તાનમાં બગડતી પરિસ્થિતિ વચ્ચે ભારત 10 નવેમ્બરના રોજ એક જનરલ સમિટનું આયોજન કરવા જઈ રહ્યું છે, જેમાં આઠ દેશોના ઉચ્ચ સુરક્ષા અધિકારીઓ હાજરી આપશે. આ બેઠકનું આયોજન ભારત દ્વારા કરવામાં આવ્યું છે.

નવી દિલ્હી : અફઘાનિસ્તાનમાં બગડતી પરિસ્થિતિ વચ્ચે ભારત 10 નવેમ્બરના રોજ એક જનરલ સમિટનું આયોજન કરવા જઈ રહ્યું છે, જેમાં આઠ દેશોના ઉચ્ચ સુરક્ષા અધિકારીઓ હાજરી આપશે. આ બેઠકનું આયોજન ભારત દ્વારા કરવામાં આવ્યું છે અને આ બેઠકની અધ્યક્ષતા ભારતના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર અજીત ડોભાલ કરશે. આ બેઠક દરમિયાન ભારતીય NSA અફઘાનિસ્તાનના મુદ્દા પર 'મેગા પ્લાન' રજૂ કરશે.

અફઘાનિસ્તાન મુદ્દે 'સમિટ'

અફઘાનિસ્તાન પર તાલિબાનોએ 15 ઓગસ્ટના રોજ કબ્જો જમાવ્યો હતો અને ત્યારથી યુદ્ધગ્રસ્ત દેશમાં સ્થિતિ બગડી છે અને ઘણા અહેવાલો કહે છે કે, અફઘાનિસ્તાનનીસ્થિતિ 'નરક' બનવાની છે.

અફઘાનિસ્તાનની લોકતાંત્રિક રીતે ચૂંટાયેલી સરકારના પતન અને દેશમાં તાલિબાનોના કબ્જા બાદની વર્તમાન સ્થિતિ અંગે ચર્ચા કરવા માટેભારત બુધવારના રોજ પ્રાદેશિક સમિટનું આયોજન કરી રહ્યું છે.

આ કોન્ફરન્સની અધ્યક્ષતા ભારતના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર (NSA) અજીત ડોભાલ કરશે.

કયા દેશો શામેલ થશે?

ભારતે આ બેઠક માટે રશિયા, ઈરાન, ચીન, પાકિસ્તાન, તાજિકિસ્તાન અને ઉઝબેકિસ્તાનના NSAને ઔપચારિક રીતે આમંત્રણ આપ્યું હતું. જો કે ચીન અને પાકિસ્તાનપહેલાથી જ કહી ચૂક્યા છે કે, તેઓ કોન્ફરન્સમાં ભાગ લેશે નહીં.

અફઘાનિસ્તાન તરફથી કોઈ પ્રતિનિધિમંડળને આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું નથી. અફઘાનિસ્તાનનીવર્તમાન પરિસ્થિતિ પર ચર્ચા કરવા માટે આ પ્રથમ વખત હશે, જ્યારે તમામ મધ્ય એશિયાઈ દેશો, જેમનો દેશ તેની સરહદ અફઘાનિસ્તાન સાથે વહેંચે છે, પ્રથમ વખતએક સાથે આવી રહ્યા છે.

જો કે, પાકિસ્તાને આ સમિટમાં ભાગ લેવાનો ઇન્કાર કર્યો હતો, સાથે જ અન્ય દેશોને ઉશ્કેરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો, પરંતુ તે એમાં સફળ રહ્યુંનથી. પાકિસ્તાનને માત્ર ચીનનું સમર્થન મળ્યું છે.

આ સમિટથી ભારતને શું ફાયદો થશે?

આજે નવી દિલ્હીમાં અફઘાનિસ્તાનના મુદ્દા પરની બેઠકને અફઘાનિસ્તાનમાં વિકાસના પરિણામોને સંબોધવામાં સુસંગત રહેવાના ભારતીય પ્રયાસોના ભાગ રૂપે જોવામાંઆવે છે.

આ પ્રકારની આ ત્રીજી બેઠક છે. જે અફઘાન પરિસ્થિતિ પર થઈ રહી છે. આ ફોર્મેટમાં છેલ્લી બે પ્રાદેશિક બેઠક સપ્ટેમ્બર, 2018 અને ડિસેમ્બર, 2019માંઈરાનમાં યોજાઈ હતી.

જે દરમિયાન સ્થાનિક મીડિયાના અહેવાલો અનુસાર કાબુલ કોન્ફરન્સને અફઘાનિસ્તાનમાં સહાયની જોગવાઈને સરળ બનાવવા માટે આશાવાદીપગલા તરીકે જોઈ રહ્યું છે.

યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને તેના અન્ય નાટો સહયોગીઓ દ્વારા સૈન્ય પરત ખેંચાયા બાદ ઓગસ્ટમાં લશ્કરી હુમલામાં તાલિબાને અફઘાનિસ્તાનપર કબ્જો કર્યો હતો અને ત્યારથી દેશ ભારે આર્થિક સંકટમાં ફસાયેલો છે.

તાલિબાનને નથી મળી માન્યતા

અત્યાર સુધી કોઈ દેશે અફઘાનિસ્તાનમાં તાલિબાન સરકારને ઔપચારિક રીતે માન્યતા આપી નથી અને દેશ આર્થિક પતનના આરે છે.

અફઘાનિસ્તાનને મળનારીઆંતરરાષ્ટ્રીય મદદ બંધ થઈ ગઈ છે. આવા સમયે દેશને ખતરનાક આતંકવાદી સંગઠન ઇસ્લામિક સ્ટેટથી પણ ખતરો છે, જેણે છેલ્લા કેટલાક મહિનામાં હુમલા તેજકર્યા છે.

તાલિબાનના કબ્જા બાદ ભારત સરકારે વૈશ્વિક સમુદાયને ચેતવણી આપી છે કે, કાબુલમાં બાંધવામાં આવેલા સેટઅપને કોઈ ઔપચારિક માન્યતા આપવામાંઉતાવળ ન કરે.

તેણે વિશ્વ નેતાઓને એ સુનિશ્ચિત કરવા પણ વિનંતી કરી છે કે, તાલિબાન તેમની પ્રતિબદ્ધતાઓને પૂર્ણ કરે કે અફઘાન જમીનનો ઉપયોગ આતંકવાદીજૂથો ખાસ કરીને પાકિસ્તાન સ્થિત સંગઠનો જેમ કે લશ્કર એ તૈયબા અને જૈશ એ મોહમ્મદ દ્વારા કરવામાં આવશે નહીં.

તાલિબાને સમિટ અંગે કહી આ વાત

આ સમિટ અંગે કાબુલની વર્તમાન તાલિબાન સરકારે આશા વ્યક્ત કરી છે કે, આ સંમેલન એવા પરિણામો લાવશે જેનાથી અફઘાનિસ્તાનને ફાયદો થશે.

ઈસ્લામિકઅમીરાતના પ્રવક્તા ઈનામુલ્લા સામંગાનીએ ભારતમાં યોજાનારી બેઠક અંગે જણાવ્યું હતું કે, ઈસ્લામિક અમીરાત આવી બેઠકોથી ચિંતિત નથી અને આશા રાખે છે કે તેઅફઘાનિસ્તાનને મદદ અને સુવિધા પૂરી પાડશે.

આ ઉપરાંત ઈસ્લામિક અમીરાત ઓફ હોપ તેનું પ્રતિનિધિમંડળ પણ આ બેઠકમાં શામેલ થશે તેમજ ભવિષ્યમાં આવીસમિટમાં હાજર રહેશે.

English summary

Amid deteriorating situation in Afghanistan, India is set to host a general summit on November 10, which will be attended by top security officials from eight countries.