સૌરાષ્ટ્રના ગામડાઓમાં પશુઓ પર સિંહોના હુમલામાં વધારો

રાજકોટ : સૌરાષ્ટ્રના ગામડાઓમાં, ખાસ કરીને અમરેલી, જૂનાગઢ અને ભાવનગરમાં પ્રવેશતા સિંહો, પાળેલા ઢોરનો શિકાર કરતા અને રસ્તાઓ પર તેમની સાથે આનંદપૂર્વક મિજબાની કરતા સિંહોનો ગૌરવ ઝડપથી સામાન્ય બની રહ્યો છે.

આવી ઘટનાઓ સીસીટીવીમાં કેદ થવાથી સોશિયલ મીડિયા છવાઈ ગયું છે. ગયા અઠવાડિયે જ અમરેલી જિલ્લાના ધારી તાલુકાના ખીચા ગામમાં ત્રણ સિંહો ઘુસી ગયા હતા અને સાત ગાયોનો શિકાર કર્યો હતો. આ જ જિલ્લાના ખાંભા તાલુકાના ભુંડ ગામમાં બે સિંહો શિકારની શોધમાં ઘૂસ્યા હતા.

ગામડાઓમાં સિંહો અને માનવીઓ વચ્ચે કોઈ સંઘર્ષ થયો નથી, ત્યારે વન વિભાગ દ્વારા વારંવાર વન્ય પ્રાણીઓ દ્વારા માર્યા ગયેલા ઢોર માટે નિયમો મુજબ વળતર આપવામાં આવે છે. 2108-19થી વન વિભાગે દૂધાળા પશુઓના માલિકોને વળતર તરીકે રૂપિયા 8.52 કરોડ જેટલું વળતર ચૂકવ્યું છે અને નિષ્ણાતો સાથે સિંહોના આવાસ વ્યવસ્થાપનની ગંભીર જરૂરિયાતને ફરી એક વખત પ્રકાશિત કરી છે.

સિંહોની જેમ દીપડાઓ પણ ગામડાઓમાં નિયમિત હત્યા કરી રહ્યા છે અને ગાય અને ભેંસ જેવા પ્રાણીઓ બંને જંગલી બિલાડીઓ માટે સરળ નિશાન છે. વન વિભાગના આંકડા મુજબ સુરેન્દ્રનગર, મોરબી અને પોરબંદરમાંથી પણ બનાવો નોંધાઇ રહ્યા છે.

જ્યારે મોંઘી ગીર ગાયો અને જાફરાબાદી ભેંસોના માલિકો વળતર માગે છે, ત્યારે તેમને જે કાગળ પર કામ કરવું પડે છે, તે નિરાશાજનક છે. રાજ્ય સરકારે ગાય અને ભેંસ માટે મહત્તમ વળતર રૂપિયા 30,000 થી વધારીને રૂપિયા 50,000 કર્યું છે, જ્યારે દૂધાળી ગીર ગાય અથવા જાફરાબાદી ભેંસનું લઘુત્તમ મૂલ્ય રૂપિયા 80,000 થી રૂપિયા 1 લાખ કર્યું છે.

વન વિભાગ વળતરનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે પોસ્ટમોર્ટમ રિપોર્ટના આધારે પ્રાણીની ઉંમર અને ઉત્પાદકતાનું મૂલ્યાંકન કરે છે. વાસ્તવમાં કેટલાક માલિકો જો રકમ રૂપિયા 5,000 થી રૂપિયા 10,000 હોય તો પૈસાનો દાવો પણ કરતા નથી. કારણ કે, તેઓ સમય માગી લેનારા કાગળમાં શામેલ થવા માંગતા નથી. સ્ટેટ બોર્ડ ઓફ વાઇલ્ડલાઇફના સભ્ય પ્રિયવ્રત ગઢવીએ જણાવ્યું હતું કે, વન વિભાગ માટે આવાસ વ્યવસ્થાપન એક મોટો પડકાર છે અને તેઓ છેલ્લા ઘણા સમયથી સિંહો માટે નવા ઘરો શોધવા માટે કામ કરી રહ્યા છે.

બોર્ડના અન્ય સભ્ય ભૂષણ પંડ્યા, જેમણે અગાઉ વળતર વધારવાની માગણી કરી હતી, તેમણે જણાવ્યું હતું કે, પશુધન એ ગરીબ ગામો માટે મિલકત છે અને ઘણા લોકો માટે આજીવિકાનો એકમાત્ર સ્ત્રોત છે. જો જંગલી પ્રાણીઓ તેમને મારવાનું ચાલુ રાખશે, તો શક્ય છે કે તેઓ સિંહો પર હુમલો કરવાનું શરૂ કરશે, જે હાલમાં એવું નથી.

English summary

Increase in lion attacks on cattle in villages of Saurashtra.