ભારતને 500 મિલિયન ડોલરની સૈન્ય સહાયની ઓફર કરશે અમેરિકા, શું મિત્ર પુતિનથી મોઢું ફેરવશે ભારત?
રશિયન શસ્ત્રો પર ભારતની નિર્ભરતા ઘટાડવા માટે, યુએસ $ 500 મિલિયનના હથિયારોનું પેકેજ તૈયાર કરી રહ્યું છે, જે તે ભારતને ઓફર કરશે. આ બાબતથી વાકેફ લોકોએ હિન્દુસ્તાન ટાઈમ્સને જણાવ્યું છે કે, યુક્રેન સંકટ સમયે આખી દુનિયા ભારતની
રશિયન શસ્ત્રો પર ભારતની નિર્ભરતા ઘટાડવા માટે, યુએસ $ 500 મિલિયનના હથિયારોનું પેકેજ તૈયાર કરી રહ્યું છે, જે તે ભારતને ઓફર કરશે. આ બાબતથી વાકેફ લોકોએ હિન્દુસ્તાન ટાઈમ્સને જણાવ્યું છે કે, યુક્રેન સંકટ સમયે આખી દુનિયા ભારતની મજબૂરીને સમજી ગઈ છે કે ચીન અને પાકિસ્તાન જેવા પાડોશીઓથી ઘેરાયેલા હોવાને કારણે ભારત રશિયાની ટીકા કરી શકતું નથી, કારણ કે ભારતની સેના રશિયન હથિયારો પર ખૂબ જ નિર્ભર છે. તેથી અમેરિકાએ ભારતને સહાય તરીકે $500 મિલિયનનું હથિયાર પેકેજ આપવાનું નક્કી કર્યું છે.
500 મિલિયન ડોલરનું પેકેજ
હિન્દુસ્તાન ટાઈમ્સના અહેવાલ અનુસાર, આ મામલાને લગતા એક સૂત્રના જણાવ્યા અનુસાર, અમેરિકા ભારતને 500 મિલિયન ડોલરનું વિદેશી સૈન્ય ધિરાણ આપવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે અને ઈઝરાયેલ અને ઈજિપ્ત પછી ભારત આટલી મોટી વિદેશી સૈન્ય ધરાવતો ત્રીજો દેશ હશે. ધિરાણ પ્રાપ્ત થશે. જો કે, હજુ સુધી એ સ્પષ્ટ નથી કે આ ડીલ ક્યારે જાહેર થશે અને આ $500 મિલિયનના પેકેજમાં કયા શસ્ત્રો અને સાધનોનો સમાવેશ કરવામાં આવશે. એક વરિષ્ઠ યુએસ અધિકારીના જણાવ્યા અનુસાર, યુક્રેન પરના આક્રમણ માટે રશિયાની ટીકા ન કરવા છતાં, રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેન અને તેમનું વહીવટીતંત્ર ભારતને લાંબા ગાળાના સુરક્ષા ભાગીદાર તરીકે રજૂ કરવા માટે મોટી પહેલ કરી રહ્યા છે અને $500 મિલિયનનું આ પેકેજ તેનો એક ભાગ છે.
ભારત સાથે વિશ્વસનીય ભાગીદારી
અમેરિકી અધિકારીએ કહ્યું કે વોશિંગ્ટન ભારતનું ભરોસાપાત્ર ભાગીદાર બનવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે અને આ માટે બિડેન પ્રશાસન ફ્રાન્સ તેમજ અન્ય ઘણા સહયોગીઓ સાથે મળીને કામ કરી રહ્યું છે, જેથી એ સુનિશ્ચિત કરી શકાય કે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની સરકાર પાસે જરૂરી સાધનો હોવા જોઈએ. અમેરિકી અધિકારીએ કહ્યું કે ભારતે પહેલેથી જ રશિયન હથિયારોની ખરીદી ઘટાડી દીધી છે અને તેના સૈન્ય ભંડારમાં વિવિધતા લાવી રહી છે, પરંતુ અમેરિકા આ કામમાં ઝડપ લાવવા ભારતને મદદ કરવા માંગે છે.
ફાઈટર જેટ, નેવલ શિપ આપવામાં આવશે...
યુએસ અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, એક મોટો પડકાર એ છે કે ભારતને ફાઇટર જેટ, નૌકાદળના જહાજો અને યુદ્ધ ટેન્ક જેવા મુખ્ય શસ્ત્રો કેવી રીતે પ્રદાન કરવા અને બિડેન વહીવટીતંત્ર આમાંથી એક ક્ષેત્રમાં સફળતાની શોધમાં છે. જો કે, અમેરિકી અધિકારીએ એમ પણ કહ્યું છે કે આવા હથિયારો બનાવવા માટે અબજો ડોલરનો ખર્ચ થાય છે, તેથી બિડેન વહીવટીતંત્ર એવા પેકેજ પર કામ કરી રહ્યું છે જે આર્થિક તેમજ ભારતને સમર્થન દર્શાવવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ પ્રતીક હશે. હિન્દુસ્તાન ટાઈમ્સે તેના અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું કે ભારતના વિદેશ મંત્રાલયે ટિપ્પણી માટેની વિનંતીનો તરત જ જવાબ આપ્યો ન હતો. તે જ સમયે, સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટ અને નવી દિલ્હીમાં યુએસ એમ્બેસીના અધિકારીઓએ પણ ટિપ્પણી માટેની વિનંતીનો તરત જવાબ આપ્યો ન હતો.
ભારત રશિયન હથિયારો પર નિર્ભર
ભારત રશિયન શસ્ત્રોનો વિશ્વનો સૌથી મોટો ખરીદનાર છે, જો કે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ભારતે રશિયન શસ્ત્રો પરની નિર્ભરતા ઓછી કરી છે, પરંતુ ભારતનો શસ્ત્રોનો ભંડાર હજુ પણ લગભગ 60 ટકા રશિયન શસ્ત્રોથી ભરેલો છે. સ્ટોકહોમ ઇન્ટરનેશનલ પીસ રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ (SIPRI) અનુસાર, છેલ્લા એક દાયકામાં, ભારતે યુએસ પાસેથી $4 બિલિયનના શસ્ત્રો ખરીદ્યા છે, જ્યારે ભારતે રશિયા પાસેથી $25 બિલિયનના શસ્ત્રો ખરીદ્યા છે. પાડોશી દેશો ચીન અને પાકિસ્તાન સામે શસ્ત્રો માટે ભારતની રશિયા પર નિર્ભરતા એ એક મોટું કારણ છે કે મોદી સરકાર યુક્રેનના યુદ્ધને લઈને રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનની ટીકા કરવાનું ટાળે છે. અમેરિકા, યુરોપ, ઓસ્ટ્રેલિયા અને જાપાને રશિયા પર આર્થિક પ્રતિબંધો લાદ્યા હતા, પરંતુ ભારતે રશિયા પાસેથી તેલની આયાત વધારવી પડી હતી.
અમેરિકા ભારતની સ્થિતિ સમજી ગયું
યુનાઈટેડ નેશન્સમાં વોટિંગમાં ભારતની વારંવાર ગેરહાજરી અને રશિયાની એક શબ્દ પણ ટીકા ન કરવાને કારણે અમેરિકાએ ભારત વિશે નિરાશા વ્યક્ત કરી હતી, પરંતુ સાથે સાથે અમેરિકા અને યુરોપિયન દેશોએ પણ આ હકીકત વ્યક્ત કરી હતી. સમજો, ભારત કેટલી હદે નિર્ભર છે. શસ્ત્રો માટે રશિયા પર અને ભારતના પડોશી ચીન અને પાકિસ્તાન છે, જે હંમેશા ભારતની સુરક્ષા માટે ખતરો છે. તે જ સમયે, આવતા અઠવાડિયે દક્ષિણ કોરિયામાં ફરીથી ક્વાડ સમિટ થવા જઈ રહી છે અને આ વર્ષની બીજી ક્વાડ સમિટ છે, જેમાં પીએમ મોદી ભાગ લેવા માટે દક્ષિણ કોરિયા જશે. તે જ સમયે અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેન પણ દક્ષિણ કોરિયા આવી રહ્યા છે. તે જ સમયે, ક્વાડના અન્ય બે સભ્ય દેશો જાપાન અને ઓસ્ટ્રેલિયાના નેતાઓ પણ બેઠકમાં ભાગ લેશે. તે જ સમયે, ભારતીય વડા પ્રધાનને આવતા મહિને જર્મનીમાં યોજાનારી G7 જૂથની બેઠકમાં ભાગ લેવાનું આમંત્રણ પણ મળ્યું છે, તેથી માનવામાં આવે છે કે અમેરિકા ભારત સાથે આવા ઘણા કરાર કરી શકે છે, જેનાથી ભારતની રશિયા પર નિર્ભરતા વધી જશે. ભવિષ્ય. પરંતુ ઘણું ઓછું કરી શકાય છે.
ઈન્ડો-પેસિફિક પર ફોકસ
ગયા મહિને વોશિંગ્ટનમાં ભારત અને યુએસ વચ્ચેની 2+2 મીટિંગ દરમિયાન, યુએસ સંરક્ષણ સચિવ લોયડ ઓસ્ટીને કહ્યું હતું કે, 'અમે આ બધું એટલા માટે કરી રહ્યા છીએ કારણ કે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ભારતને ઈન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં સંરક્ષણ નેતા તરીકે જુએ છે. અને ભારતને સમર્થન આપે છે, તે જ સમયે આપણે ત્યાં જે પડકારોનો સામનો કરીએ છીએ તે આપણે બધા સમજીએ છીએ. પીપલ્સ રિપબ્લિક ઓફ ચાઇના તેના હિતોને સેવા આપતી આ પ્રદેશ અને આંતરરાષ્ટ્રીય સિસ્ટમને વધુ વ્યાપક રીતે પુનઃઆકાર આપવા માંગે છે. યુ.એસ. અને ભારત વચ્ચેના સંબંધો છેલ્લા બે દાયકામાં સતત ગાઢ બન્યા છે, બંને પક્ષો વચ્ચે કરારો થયા છે જે તેમના સૈન્ય પ્લેટફોર્મ્સ વચ્ચે વધુ ક્રિયાપ્રતિક્રિયા માટે પરવાનગી આપે છે.
બિડેન વહીવટીતંત્રના આ નિર્ણયનો અર્થ
ભારત માટે યુએસના બંને મુખ્ય પક્ષો તરફથી આ પ્રકારનું સમર્થન તદ્દન દુર્લભ છે અને બિડેન વહીવટીતંત્રે હવે સ્પષ્ટ સંકેતો આપ્યા છે કે રશિયા પાસેથી S-400 મિસાઈલ સિસ્ટમ ખરીદવા બદલ ભારત પર પ્રતિબંધો લાદવામાં આવશે નહીં, જે તેણે કર્યું છે. જેનું તુર્કીને ઘણું નુકસાન થયું છે. તેમ છતાં, એ જોવાનું રહે છે કે ભારત યુએસ લશ્કરી સહાય સ્વીકારવામાં કેટલું આગળ વધે છે. રશિયાએ ઐતિહાસિક રીતે ભારતના મોટાભાગના મિલિટરી હાર્ડવેરની સપ્લાય કરી છે, જેમાં ફાઇટર જેટ અને મિસાઇલ તેમજ તેની તમામ ટેન્ક અને હેલિકોપ્ટરનો સમાવેશ થાય છે. પરિસ્થિતિથી વાકેફ લોકોના જણાવ્યા અનુસાર, મોદી સરકારે યુએસને કહ્યું છે કે રશિયન હથિયારોની આયાતથી સંપૂર્ણપણે દૂર જવાનો વિકલ્પ ખૂબ ખર્ચાળ છે. જો કે, ભારતીય અધિકારીએ નામ ન આપવાની શરતે વાત કરી કારણ કે તે મીડિયા સાથે વાત કરવા માટે અધિકૃત નથી.