Click it and Unblock the Notifications
Just In
મુસ્લિમ પસંદ નથી, જો ફ્રાંસની રાષ્ટ્રપતિ બની મરીન પેન તો ભારત સાથેના સબંધને કેવી થશે અસર
ફ્રાન્સમાં ચૂંટણી માટે મતદાન એક રસપ્રદ વળાંક છે અને દેશના આગામી રાષ્ટ્રપતિ કોણ બનશે તે 24 એપ્રિલે મતગણતરી સાથે નક્કી કરવામાં આવશે, પરંતુ ફ્રાન્સની રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી-2022 સખત સ્પર્ધામાં પહોંચી છે. રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં મુખ્ય મુકાબલો દક્ષિણપંથી ઉમેદવાર મેરિન લે પેન અને બીજી વખત ઇમેન્યુઅલ મેક્રોન વચ્ચે છે. પ્રથમ રાઉન્ડના મતદાનમાં મેક્રોનને 27.8 ટકા મત મળ્યા હતા, મરીન લે પેનને 23.2 ટકા મત મળ્યા હતા, પરંતુ તે મુજબ અહેવાલ મુજબ, મતદાનના બીજા તબક્કામાં, જમણેરી ઉમેદવાર મરીન લે પેન મેક્રોન પર મોટી લીડ મેળવી શકે છે, જેનાથી તે કહેવું મુશ્કેલ બનશે કે કોણ વિજેતા બનશે. મેક્રોનના નેતૃત્વમાં ભારત અને ફ્રાંસના સંબંધો ઘણા મજબૂત બન્યા છે, પરંતુ જો મરીન લે પેન ફ્રાન્સની આગામી રાષ્ટ્રપતિ બને છે તો બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધો કેવા હશે? ચાલો સમજવાનો પ્રયત્ન કરીએ.
24 એપ્રિલે મતગણતરી
24 એપ્રિલ, રવિવારે ફ્રાન્સની ચૂંટણીમાં મતોની ગણતરી કરવામાં આવશે અને ફ્રાન્સના આગામી રાષ્ટ્રપતિ કોણ બનશે તે નક્કી કરવામાં આવશે. ફ્રાન્સના વર્તમાન પ્રમુખ ઈમેન્યુઅલ મેક્રોનને મધ્યમવર્ગીય રાજકારણનો મોટો ચહેરો માનવામાં આવે છે, પરંતુ તેઓ જમણેરી રાજનીતિ તરફ પણ ઝુકાવ ધરાવે છે. જ્યારે અત્યંત જમણેરી નેતા મરીન લે પેને ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન મુસ્લિમો વિરુદ્ધ ખુલ્લેઆમ રાજકારણ રમ્યું, ત્યારે તેનું નિવેદન "હિજાબ પહેરવા બદલ દંડ ફટકારવામાં આવશે" તેણે સમગ્ર વિશ્વમાં હેડલાઇન્સ બનાવી હતી. બીજી તરફ અર્થવ્યવસ્થાની વાત કરીએ તો જો મરીન લે પેન રાષ્ટ્રપતિ બને છે તો તેમની સંરક્ષણવાદી વિચારધારા ભવિષ્યમાં યુરોપિયન યુનિયન સાથેના ફ્રાન્સના વ્યાપારી સંબંધો માટે સમસ્યા ઊભી કરી શકે છે.
નવી દિલ્હી-પેરિસ સંબંધો
ઇમેન્યુઅલ મેક્રોન હેઠળ નવી દિલ્હી અને પેરિસ વચ્ચેના સંબંધો ખૂબ જ ગાઢ બની ગયા છે અને EU નું પ્રમુખપદ હાલમાં ફ્રાન્સ પાસે હોવાથી, ફ્રાન્સના પ્રમુખપદમાં ભારત-EU સંબંધોને વધુ મજબૂત કરવાની ક્ષમતા છે. તે જ સમયે, ઈન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્ર ફ્રાન્સ માટે એક ભૌગોલિક વાસ્તવિકતા છે, જ્યાં વૈશ્વિક અર્થતંત્રના ગુરુત્વાકર્ષણનું કેન્દ્ર એટલાન્ટિકથી પેસિફિક તરફ સ્થળાંતર થયું છે. તે જ સમયે, યુરોપમાં ફ્રાન્સ એકમાત્ર એવો દેશ છે જેની વિદેશ નીતિમાં અમેરિકાનો સૌથી ઓછો પ્રભાવ છે અને ફ્રાન્સનો પ્રયાસ અમેરિકન પ્રભાવ સિવાય ભારત-પેસિફિકમાં ભારત સાથેના સંબંધોને વિસ્તારવાનો રહ્યો છે.
ફ્રાન્સ અને ઈન્ડો-પેસિફિક
G20ના 6 સભ્ય દેશો, ઓસ્ટ્રેલિયા, ચીન, ભારત, ઇન્ડોનેશિયા, જાપાન અને દક્ષિણ કોરિયા, ઇન્ડો-પેસિફિકમાં સ્થિત છે અને હિંદ મહાસાગર અને દક્ષિણપૂર્વ એશિયા દ્વારા યુરોપ અને પર્સિયન ગલ્ફને પેસિફિક મહાસાગર સાથે જોડતા દરિયાઇ વેપાર માર્ગો છે. ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ બની ગયા છે. તેથી, ઈન્ડો-પેસિફિકમાં આ સંદર્ભમાં ફ્રાન્સ અને ભારત વચ્ચેના સંબંધો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ બની જાય છે. તે જ સમયે, ઇન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્ર રોકાણ અને વેપારના સંદર્ભમાં આગામી સમયમાં વૈશ્વિકરણમાં ટોચ પર રહેશે. તે જ સમયે, અત્યાર સુધીના ઉદાહરણો દર્શાવે છે કે ફ્રાન્સ હંમેશા ઈન્ડો-પેસિફિક માટે લેવામાં આવેલા આંતરરાષ્ટ્રીય પગલાં અને વર્ષ 2018માં ભારતમાં શરૂ કરાયેલ ઈન્ટરનેશનલ સોલર એલાયન્સની પહેલ ફ્રાંસે કરી હતી.
વ્યવસાય પર લે પેનના વલણ પર પ્રશ્નો
જો પેરિસમાં નવા રાષ્ટ્રપતિ આવશે તો પરિસ્થિતિ ઝડપથી બદલાશે. યુરોપિયન યુનિયન સાથે મરીન લે પેનની લડાઈ, રશિયન પ્રમુખ વ્લાદિમીર પુતિન સાથેની ગાઢ મિત્રતાનો ઇતિહાસ અને નાટો અને રશિયા વચ્ચેના તાજેતરના સંબંધોએ પ્રશ્નો ઉભા કર્યા છે. રાષ્ટ્રપતિના બદલાવ સાથે શું થઈ શકે તે અંગે રાજદ્વારીઓ અને સુરક્ષા નિષ્ણાતોની અલગ-અલગ ધારણાઓ છે, કારણ કે જાપાન જેવા જૂના અને વિશ્વસનીય ભાગીદારો સાથે EUની નવી બહાર પાડવામાં આવેલી ઈન્ડો-પેસિફિક વ્યૂહરચનામાં ભારત એક અગ્રણી વ્યક્તિ છે. જો મરીન લે પેન રાષ્ટ્રપતિ બને છે ફ્રાન્સની, તો ભારત પણ આની અસરથી પ્રભાવિત થશે. ફ્રાન્સમાં ભારતના ભૂતપૂર્વ રાજદૂત મોહન કુમારે ડીડબ્લ્યુને જણાવ્યું હતું કે, 'મને લાગે છે કે મેક્રોન જીતશે, પરંતુ 2017 કરતાં ઓછા માર્જિનથી જીતશે.
મરીન લે પેન પણ જીતી શકે છે
પેરિસ સ્થિત માર્કેટ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન ઈપ્સોસના જણાવ્યા અનુસાર, બીજા રાઉન્ડમાં જો કે તે કઠિન સ્પર્ધા છે, મેક્રોનને 54% અને મરીનને 46% દ્વારા સમર્થન આપવામાં આવી રહ્યું છે. ભૂતપૂર્વ રાજદૂત મોહન કુમાર કહે છે કે, "લે પેનની જીતની અસંભવિત ઘટનામાં પણ, હું ફ્રાન્કો-ભારતના રાજકીય, વ્યૂહાત્મક અને સંરક્ષણ સંબંધોમાં કોઈ નોંધપાત્ર ફેરફારો જોતો નથી. જો કે, વેપાર સંબંધોમાં કેટલાક ફેરફારો થઈ શકે છે. ઈમિગ્રેશન નિયમો પણ બદલાઈ શકે છે, પરંતુ તે માત્ર ભારત જ નહીં પરંતુ તમામ દેશો સાથે થશે.'' તે જ સમયે, દિલ્હીની જવાહરલાલ નહેરુ યુનિવર્સિટીમાં ડિપ્લોમસી અને નિઃશસ્ત્રીકરણના આસિસ્ટન્ટ પ્રોફેસર હેપ્પીમેન જેકબે ડીડબ્લ્યુને જણાવ્યું હતું કે, મેક્રોનના શાસન દરમિયાન ભારત-ફ્રેન્ચસંબંધો નવી ઊંચાઈઓ સુધી પહોંચી ગયા છે.
ચીનનો સામનો કરવાની પ્રતિબદ્ધતા?
જેએનયુના આસિસ્ટન્ટ પ્રોફેસર જેકબ સમજાવે છે કે, "લે પેનના નિવેદનો અનુસાર, હું ચિંતિત છું કે ફ્રાન્સ ઈન્ડો-પેસિફિક માટે કેટલું પ્રતિબદ્ધ હશે અને તે ચીનના ખતરાનો કેટલો સામનો કરશે? ખાસ કરીને એવા સમયે જ્યારે ભારતને ચિંતાઓ છેકે યુક્રેન યુદ્ધમાં અમેરિકા અને પશ્ચિમ એટલા વ્યસ્ત થઈ ગયા છે કે તેઓ ઈન્ડો-પેસિફિકની ચિંતાઓને નજરઅંદાજ કરી રહ્યાં છે.આ જોતાં ભારત અને ફ્રાન્સ વચ્ચે હંમેશા મજબૂત દ્વિપક્ષીય સંબંધો રહ્યા છે.
ફ્રાન્સ, ભારત અને યુરોપ
બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો યુરોપિયન યુનિયનના સભ્ય તરીકે ફ્રાન્સ સાથેના ભારતના સંબંધો કરતાં ભારત-ફ્રાન્સના દ્વિપક્ષીય સંબંધો વધુ મહત્ત્વના છે. તે જ સમયે, મરીન લે પેને વારંવાર ફ્રાન્સને નાટોમાંથી બહાર લાવવાની વાત કરી છે, જ્યારે તેણે ઘણી વખત EU બજેટમાં ફ્રાન્સની ભાગીદારી ઘટાડવાની ધમકી પણ આપી છે. તે જ સમયે, તેણે અગાઉ "ફ્રેક્ઝિટ" માં રસ દર્શાવ્યો હતો, જોકે તેણીએ પછીથી યુરોપિયન યુનિયનમાંથી ફ્રાન્સના બહાર નીકળવા અંગેના તેના અભિપ્રાયમાં સુધારો કર્યો હતો. જો ફ્રાન્સ યુરોપિયન યુનિયનમાંથી બહાર નીકળવાનો પ્રયાસ કરશે તો તે ભારત માટે મોટો ફટકો હશે, કારણ કે બ્રિટન યુરોપિયન યુનિયનમાંથી બહાર થઈ ચૂક્યું છે.
ભારત અને ફ્રાન્સની ભાગીદારી
ફેબ્રુઆરીમાં પેરિસમાં આયોજિત ઇન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં સહકાર માટેના મંત્રી સ્તરીય ફોરમમાં, ભારતીય વિદેશ પ્રધાન એસ જયશંકરે કહ્યું હતું કે યુરોપ હિંદ-પ્રશાંત ક્ષેત્રમાં પ્રાદેશિક વ્યવસ્થા જાળવવા માટે 'બહુપક્ષીયતા'ના વચનને પૂર્ણ કરવા માંગશે. ફ્રાન્સ સાથે ભારતને ભારત સાથે જોડવા માટે ફ્રાન્સ એક મહત્વપૂર્ણ પુલ છે. જયશંકરે કહ્યું હતું કે, 'સુરક્ષાની દૃષ્ટિએ ફ્રાન્સ પહેલાથી જ ભારતના મુખ્ય ભાગીદારોમાંનું એક છે'.
EUમાં ભારત માટે ફ્રાન્સ મહત્વપૂર્ણ
યુરોપિયન યુનિયન સાથે ભારતની સ્થિતિ હવે ભાગીદારી સુધી કામગીરીના સ્તરે પહોંચી ગઈ છે. તેની સાથે જ મે 2021 માં, ભારતે પ્રથમ વખત બંગાળની ખાડીમાં ફ્રેન્ચ લા પેરોસ કવાયતમાં ભાગ લીધો હતો, જેમાં અન્ય ક્વાડ સભ્યોની નૌકાદળ સામેલ હતી. તે જ સમયે, ભારતીય અને ફ્રેન્ચ નૌકાદળોએ પણ આ ક્ષેત્રમાં અનેક બહુપક્ષીય કવાયતોમાં ભાગ લીધો છે. બંને દેશો વચ્ચે લાંબા સમયથી ચાલતો 'નિયમિત દરિયાઈ સુરક્ષા સંવાદ' પણ છે, જેની સ્થાપના 2016માં કરવામાં આવી હતી અને બંને દેશોના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકારો અને સંરક્ષણ પ્રધાનો વચ્ચે અવારનવાર બેઠકો યોજાય છે. તેથી નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે, જો ફ્રાન્સમાં રાષ્ટ્રપતિ બદલાશે તો યુરોપિયન દેશોમાં ભારતની સ્થિતિ પર અસર થશે અને ચીન પ્રત્યે ફ્રાન્સનું વલણ પણ બદલાઈ શકે છે.
