Click it and Unblock the Notifications
World Press Freedom Day 2022 : જાણો ક્યારે કેમ શરૂ થઇ વર્લ્ડ પ્રેસ ફ્રીડમ ડે ની ઉજવણી?
દર વર્ષે 3 મે ના રોજ, વિશ્વ પ્રેસ ફ્રીડમ ડે સમગ્ર વિશ્વમાં ઉજવવામાં આવે છે. યુનાઈટેડ નેશન્સ જનરલ એસેમ્બલીએ 3 મે, 1993ને વિશ્વ પ્રેસ સ્વતંત્રતા દિવસ તરીકે જાહેર કર્યો હતો. આ વર્ષે તેની થીમ ડિજિટલ સીઝ હેઠળ પત્રકારત્વ છે.
World Press Freedom Day 2022 : દર વર્ષે 3 મે ના રોજ, વિશ્વ પ્રેસ ફ્રીડમ ડે સમગ્ર વિશ્વમાં ઉજવવામાં આવે છે. યુનાઈટેડ નેશન્સ જનરલ એસેમ્બલીએ 3 મે, 1993ને વિશ્વ પ્રેસ સ્વતંત્રતા દિવસ તરીકે જાહેર કર્યો હતો. આ વર્ષે તેની થીમ ડિજિટલ સીઝ હેઠળ પત્રકારત્વ છે. World Press Freedom Day 2022 પુન્ટા ડેલ એસ્ટે, ઉરુગ્વે દ્વારા હોસ્ટ કરવામાં આવશે.
World Press Freedom Day 2022 દિવસની ઉજવણીનો હેતુ સરકારને યાદ અપાવવાનો છે કે, અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતાના અધિકારોનું રક્ષણ અને સન્માન કરવું તેની ફરજ છે. લોકશાહીના મૂલ્યોનું રક્ષણ અને પુનઃસ્થાપન કરવામાં મીડિયા મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. સરકારોએ પત્રકારોની સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવી જોઈએ. આફ્રિકન પત્રકારોએ 1991માં પ્રેસની સ્વતંત્રતા માટે પહેલ કરી હતી.
3 મેના રોજ, તેમણે પ્રેસની સ્વતંત્રતાના નિયમો સાથે સંબંધિત એક નિવેદન બહાર પાડ્યું, જેને વિન્ડહોકનું ઘોષણા કહેવામાં આવે છે. તેમની બીજી જન્મજયંતિ પર, સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભાએ 1993માં પ્રથમ વખત વિશ્વ પ્રેસ સ્વતંત્રતા દિવસની ઉજવણી કરી હતી. ત્યારથી વિશ્વ પ્રેસ સ્વતંત્રતા દિવસ દર વર્ષે 3 મેના રોજ ઉજવવામાં આવે છે. આ દરમિયાન પ્રેસની સ્વતંત્રતા માટે મહત્વપૂર્ણ કાર્ય કરનારી સંસ્થા અથવા વ્યક્તિને ગુલેર્મો કેનો વર્લ્ડ પ્રેસ ફ્રીડમ એવોર્ડ પણ આપવામાં આવે છે.
ઉલ્લેખીય છે કે, ભારતમાં કોઈ પત્રકાર સંસ્થાને આ એવોર્ડ મળ્યો નથી. આ દિવસે વિવિધ કાર્યક્રમો યોજવામાં આવે છે. પત્રકારત્વ ક્ષેત્રે મહત્વની કામગીરી કરનારા લોકોનું સન્માન કરવામાં આવે છે. શાળાઓ, કોલેજો, સરકારી સંસ્થાઓ અને અન્ય શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં પ્રેસની સ્વતંત્રતા પર ચર્ચાઓ, નિબંધ સ્પર્ધાઓ અને પ્રશ્નોત્તરીનું આયોજન કરવામાં આવે છે. લોકોને અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતાના અધિકારો વિશે કહેવામાં આવે છે.
વર્તમાન સમયમાં માહિતી પહોંચવામાં ઓછો સમય લાગી રહ્યો છે
આજે પ્રેસ અને તેના અન્ય આધુનિક સ્વરૂપો, જેને ઇલેક્ટ્રોનિક અને ડિજિટલ મીડિયા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. ઈન્ટરનેટના કારણે માહિતીની આપ-લેનું માધ્યમ ખૂબ જ ઝડપી બની રહ્યું છે. આજના સમયમાં એક દેશથી બીજા દેશમાં માહિતી પહોંચવામાં ઓછો સમય લાગી રહ્યો છે. ઘણી જગ્યાએ સરકારો આવા નિયંત્રણો લાદે છે, જે પ્રેસની સ્વતંત્રતાને અસર કરી શકે છે, પરંતુ ભારતમાં પ્રેસ આઝાદ છે. જ્યારે ઘણા દેશોમાં પ્રેસની સ્વતંત્રતા મર્યાદિત છે.
શા માટે ઉજવવામાં આવે છે વિશ્વ પ્રેસ સ્વતંત્રતા દિવસ?
વિશ્વ પ્રેસ સ્વતંત્રતા દિવસનો ઉદ્દેશ પ્રેસ સ્વતંત્રતાના મહત્વ વિશે જાગૃતિ ફેલાવવાનો છે. તેનો હેતુ પ્રેસની સ્વતંત્રતા દ્વારા અને લોકો સુધી સમાચાર પહોંચાડવા દ્વારા સશક્ત મીડિયા પર્શન્સનો સર્વાંગી વિકાસ કરવાનો છે. ભારતમાં અખબારોનો ઇતિહાસ વર્નાક્યુલર પ્રેસ એક્ટનો છે. ભારતમાં પ્રેસ કાઉન્સિલની સ્થાપના 4 જુલાઈ, 1966ના રોજ કરવામાં આવી હતી. જેણે 16 નવેમ્બર, 1966 થી તેનું ઔપચારિક કાર્ય શરૂ કર્યું હતું. ત્યારથી ભારતમાં 16 નવેમ્બરના રોજ રાષ્ટ્રીય પ્રેસ દિવસ અને 3 મે ના રોજ વિશ્વ પ્રેસ સ્વતંત્રતા દિવસ ઉજવવામાં આવે છે.
ભારતમાં પ્રથમ પ્રેસની સ્થાપના ક્યારે થઈ?
ઈતિહાસકારોના મતે 1684માં ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપનીએ ભારતમાં પ્રિન્ટિંગ પ્રેસની સ્થાપના કરી હતી, પરંતુ ભારતના પ્રથમ અખબારની રચનાનો શ્રેય પણ જેમ્સ ઓગસ્ટસ હિકી નામના અંગ્રેજને જાય છે. જેમણે બંગાળ ગેઝેટથી 1780માં ભારતમાં પ્રેસના યુગની શરૂઆત કરી હતી. એવું કહી શકાય કે, ભારતમાં અખબારોનો ઈતિહાસ ઓછામાં ઓછો 232 વર્ષ જૂનો છે. આ સાથે ઈલેક્ટ્રોનિક અને ડિજિટલ મીડિયાનો પણ ઝડપથી વિસ્તરણ થયો છે.
