શું છે ભારતમાં અને અન્ય દેશોમાં મૃત્યુદંડ આપવાની રીત? અમેરિકામાં transgender મહિલાને સજા એ મોત
અમેરિકામાં ટ્રાન્સજેન્ડર મહિલાને ફાંસીની સજા આપવાની આ પ્રથમ ઘટના છે. ચાલો જાણીએ કે દુનિયાભરના દેશોમાં ગુનેગારોને કેવી રીતે મોતની સજા આપવામાં આવે છે.
થોડા દિવસો પહેલા એક સમાચાર આવ્યા હતા કે અમેરિકામાં એક ટ્રાન્સજેન્ડર મહિલાને ઘાતક ઈન્જેક્શન આપીને ફાંસી આપવામાં આવશે. ટ્રાન્સ મહિલાનું નામ એમ્બર મેકલોફલિન છે અને તેણી પર વર્ષ 2003માં તેના પૂર્વ બોયફ્રેન્ડની હત્યા કરવાનો આરોપ હતો. અમેરિકામાં ટ્રાન્સજેન્ડર મહિલાને ફાંસીની સજા આપવાની આ પ્રથમ ઘટના છે. ચાલો જાણીએ કે દુનિયાભરના દેશોમાં ગુનેગારોને કેવી રીતે મોતની સજા આપવામાં આવે છે.
ભારત
ભારતમાં હત્યા, આતંકવાદ અને ડ્રગ્સની હેરાફેરી સહિતના અનેક ગુનાઓ માટે મૃત્યુદંડની સજા છે. ભારતમાં ફાંસીની સજાની પદ્ધતિ ફાંસી છે, જે કોડ ઓફ ક્રિમિનલ પ્રોસિજર (CrPC), 1973ની કલમ 354(5) હેઠળ આપવામાં આવી છે. તે મુજબ, "જ્યારે કોઈ વ્યક્તિને મૃત્યુદંડની સજા આપવામાં આવે છે, ત્યારે સજા નિર્દેશ કરશે કે જ્યાં સુધી તે મરી ન જાય ત્યાં સુધી તેને ગળાથી ફાંસી આપવામાં આવે." ભારતમાં છેલ્લી ફાંસીની સજા માર્ચ 2020માં નિર્ભયા ગેંગરેપના ગુનેગારોને આપવામાં આવી હતી. આ સિવાય અફઝલ ગુરુ, યાકુબ મેમણ, અજમલ કસાબ જેવા નામો પણ આ યાદીમાં સામેલ છે.
અમેરિકા
અમેરિકામાં મૃત્યુદંડ આપવાની પદ્ધતિ તમામ રાજ્યોમાં અલગ-અલગ છે. એવા ઘણા રાજ્યો છે જે ઘાતક ઈન્જેક્શનનો ઉપયોગ કરે છે, જ્યારે અન્ય રાજ્યોમાં ઈલેક્ટ્રોકશન, ગેસ ચેમ્બર, ફાંસી અને ફાયરિંગ સ્કવોડ જેવી પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ થાય છે. ઘાતક ઇન્જેક્શન હાલમાં યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં મૃત્યુદંડની સૌથી સામાન્ય પદ્ધતિ છે. આમાં, નશાની દવાનો ઘાતક ડોઝ આપવામાં આવે છે, જેના કારણે ગુનેગાર ભાન ગુમાવીને પોતાનો જીવ ગુમાવે છે.
સાઉદી અરબ
સાઉદી અરેબિયા વિશ્વમાં સૌથી વધુ મૃત્યુદંડ વાળા દેશોમાંનો એક છે. સાઉદી અરેબિયા હત્યા, માદક દ્રવ્યોની હેરાફેરી, લૂંટ અને લૈંગિક અપરાધો સહિત સંખ્યાબંધ ગુનાઓ માટે મૃત્યુદંડની જોગવાઈ કરે છે. ત્યાં મૃત્યુદંડમાં તલવાર વડે શિરચ્છેદ કરવાનો સમાવેશ થાય છે, પરંતુ જ્યાં શિરચ્છેદ કરવાની મંજૂરી નથી તેવા વિસ્તારોમાં ગુનેગારને ગોળી મારીને ફાંસી આપવામાં આવે છે. નોંધપાત્ર રીતે, સાઉદી અરેબિયામાં ફાંસીની સજા જાહેરમાં કરવામાં આવે છે, અને ફાંસી આપવામાં આવેલા ગુનેગારોના મૃતદેહ દફનવિધિ માટે તેમના પરિવારોને પરત કરવામાં આવતા નથી.
ચીન
ચીનમાં હત્યા, દેશદ્રોહ, આતંકવાદ અને ડ્રગ્સની હેરાફેરી સહિતના અનેક ગુનાઓ માટે મૃત્યુદંડની સજા છે. ચીનમાં ગુનેગારોને ફાંસીની સજાની પદ્ધતિ જાહેરમાં જાહેર કરવામાં આવી નથી, પરંતુ એવું માનવામાં આવે છે કે મૃત્યુદંડની મુખ્ય પદ્ધતિ ઘાતક ઈન્જેક્શન છે. ઘણા અહેવાલો માને છે કે ચીનમાં બાકીની દુનિયાની સરખામણીમાં સૌથી વધુ મૃત્યુદંડની સજા આપવામાં આવે છે. ચીનની સરકાર મૃત્યુદંડની સજા અંગે ક્યારેય સત્તાવાર આંકડા જાહેર કરતી નથી.
UAE
હત્યા, રાજદ્રોહ અને આતંકવાદમાં સંડોવાયેલા ગુનેગારો માટે સંયુક્ત આરબ અમીરાત (UAE)માં મૃત્યુદંડની કાયદેસર પરવાનગી છે. UAE માં ફાંસીની સજા ગોળીબાર દ્વારા કરવામાં આવે છે, પરંતુ ઘણા કિસ્સાઓમાં તે ઇસ્લામિક કાયદા હેઠળ ફાંસી અથવા તલવાર દ્વારા પણ કરવામાં આવે છે. માર્ચ 2022 માં, યુએઈમાં 81 લોકોને એક સાથે ફાંસી આપવામાં આવી હતી.
જાપાન
જાપાનમાં ગુનેગારોને ફાંસીની સજા આપવામાં આવે છે. તે માત્ર હત્યા અને રાજદ્રોહ જેવા ગંભીર ગુનાઓ માટે જ આપવામાં આવે છે. જાપાનમાં ફાંસીની સજા ગુપ્ત રીતે કરવામાં આવે છે અને સરકાર તેના વિશેની કોઈ માહિતી લોકોને જાહેર કરતી નથી. અન્ય વિકસિત દેશોની સરખામણીમાં જાપાનમાં વધુ સંખ્યામાં મૃત્યુદંડ આપવામાં આવે છે.
અફઘાનિસ્તાન
જ્યારથી અફઘાનિસ્તાનમાં 2021 માં તાલિબાન શાસન સ્થાપિત થયું છે, ત્યારથી મૃત્યુદંડની સજાની સંખ્યામાં ઘણો વધારો થયો છે. તાલિબાન શાસિત અફઘાનિસ્તાનમાં ફાંસી, પથ્થરમારો, શિરચ્છેદ અને ગોળીબાર સહિત અનેક પદ્ધતિઓ દ્વારા મૃત્યુદંડની સજા કરવામાં આવે છે. ત્યાં જનતાની સામે ખુલ્લેઆમ મોતની સજા આપવામાં આવે છે.
ઇરાક
ઇરાકમાં હત્યા, આતંકવાદ, રાજદ્રોહ, જાસૂસી અને અન્ય ગુનાઓ માટે મૃત્યુદંડ આપવામાં આવે છે. ઇરાકમાં ફાંસીની સજા મુખ્યત્વે ફાંસી દ્વારા કરવામાં આવે છે. ત્યાં 16 વર્ષની સગીરોને પણ મૃત્યુદંડ આપવામાં આવી શકે છે.
ફિલિપાઈન્સ
ફિલિપાઈન્સમાં ફાંસીની સજાનો લાંબો ઈતિહાસ છે અને સ્પેનિશ સંસ્થાનવાદી સમયગાળા દરમિયાન દેશની કાનૂની વ્યવસ્થામાં ફાંસીની સજાનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો. 2006માં ફિલિપાઈન્સમાં ફાંસીની સજા નાબૂદ કરવામાં આવી હતી, પરંતુ 2014માં તેને પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવી હતી. ફિલિપાઇન્સમાં મૃત્યુદંડ ડ્રગ હેરફેર, હત્યા, અપહરણ અને રાજદ્રોહ જેવા ગુનાઓ માટે છે. ફિલિપાઈન્સમાં ફાંસીની સજા ઈલેક્ટ્રોક્યુશન દ્વારા કરવામાં આવે છે. ઈલેક્ટ્રોક્યુશન એ એવી પદ્ધતિ છે જેમાં ગુનેગારને ઇલેક્ટ્રિક કરંટ દ્વારા મારવામાં આવે છે.